Εορτάσαμε σήμερα την Μνήμη του Ιερομάρτυρα και Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού.
Ποιός όμως τον ετοίμασε γι'αυτό το έργο και ήταν ο Πνευματικός του Πατέρας;
Ο φοβερός Εξισλαμισμός των Χριστιανών της Αλβανίας τον καλεί να αναλάβει δράση εκτός Αγίου Όρους. Μεταβαίνει στο ιστορικό Μοναστήρι της Αρδενίτσας (στην σημερινή Κεντρική Αλβανία) όπου ως Μοναχός, Πνευματικός και Ηγούμενος υπήρξε ο ισχυρός ανασχετικός φραγμός στην εξάπλωση του Εξισλαμισμού στην ενιαία Ήπειρο και την Αλβανία.
Τα 2/3 των Χριστιανών της Αλβανίας είχαν ασπασθεί το Ισλάμ για να απαλλαχθούν από το σκληρό χαράτσι του Τυράννου, αλλά και από το παιδομάζωμα για Γενίτσαρους.
Το 1735 -1740 εξισλαμίστηκε μεγάλος αριθμός κατοίκων του Δέλβινου, των Φιλιατών, του Μαργαριτίου και της Παραμυθιάς.
Μόνο σε μια ημέρα εξισλαμίστηκαν 36 χωριά βόρεια του Πωγωνίου!!!
Στο Προδρόμι της Παραμυθιάς ο ιερέας Παπαγιάννης, επειδή εναντιώθηκε στον εξισλαμισμό όχι μόνο του χωριού του αλλά και της ευρύτερης περιοχής, ψήθηκε ζωντανός από τον αγά Οσμάν Σιάνη στον φούρνο.
Γράφει για τους εξισλαμισμένους Χριστιανούς ο Βενετός Matteo Zane «ήταν οι πιο αλαζονικοί και μοχθηροί άνθρωποι που μπορεί κανείς να φανταστεί, άνθρωποι που έχασαν μαζί με την αληθινή πίστη τους και κάθε ανθρωπιά».
Όπως κατάντησε και ο Προδότης του Χριστού Ιούδας.
Αναλαμβάνει λοιπόν ο Ιερομόναχος Νεκτάριος δράση Επανευαγγελισμού των Χριστιανών με Ιεραποστολικές Περιοδείες μέχρι Άρτα και Τρίκαλα, με μεγάλες δυσκολίες και βασανιστήρια κυρίως από Εξισλαμισμένους Χριστιανούς, από τα οποία το ένα χέρι του έμεινε για πάντα παράλυτο.
Με απλά λόγια στο κήρυγμα του προσπαθεί να στερεώσει τους απομείναντες Χριστιανούς, αλλά και να επαναφέρει στην Αγιωτάτη Πίστη αυτούς που πρόδωσαν τον Χριστό, φανερώνοντας και στηλιτεύοντας την πλάνη του Μωαμεθανισμού ''Την Θρησκεία του Διαβόλου'' όπως την έλεγε.
Γράφει ένα Βιβλίο με ομιλίες του από την δυσεύρετη τότε Αγία Γραφή και από τα Μαρτύρια των Αγίων, το οποίο ο Μοσχοπολίτης έμπορος Χατζή-Μιχάλης Γκούστας με δικά του έξοδα το 1732 το τυπώνει στη Βενετία με τίτλο ΠΙΣΤΙΣ (435 σελίδων) και το μοιράζει σε διάφορες περιοχές τονώνοντας την Χριστιανική και Εθνική τους συνείδηση.
Ένα καταπληκτικό βιβλίο που πρωτοεκδόθηκε το 1732 στη Βενετία και ακολούθησαν μέχρι το 1818 άλλες εννέα γνωστές εκδόσεις, ίσως να υπήρξαν και άλλες.
Εκτός από τον Θούριο του Ρήγα, κανένα άλλο βιβλίο αυτής της περιόδου δεν γνώρισε τόσο μεγάλη και ευρύτατη κυκλοφορία με τόσες εκδόσεις όσο αυτό.
Γράφει ο ίδιος ''Ετούτο το Βιβλιάριον, το ονομαζόμενον Πίστις, δεν το εσύνθεσα δια τους σοφούς και γραμματισμένους ανθρώπους, αλλά δια τους αγραμμάτους και χωρικούς, επειδή εις τούτα τα μέρη της Τουρκίας ευρισκόμενοι Χριστιανοί, πολλοί επλανήθηκαν και πλανούνται από ολίγην ανάγκην και δόσιμον του χαρατζίου και αρνούνται (φευ) τον Χριστόν και παραδίδονται εις τας χείρας του διαβόλου........Τούτω χάριν και εγώ θείω ζήλο κινούμενος, ηθέλησα να τους βοηθήσω εις τούτον τον ψυχικό κίνδυνον, ότι να στέκονται στερεοί εις την Πίστιν δια την αγάπην του Χριστού, αναγιγνώσκοντες και ακούοντας τα Μαρτύρια όπου έπαθαν οι Άγιοι Μάρτυρες δια τον Χριστόν, να παρακινούνται και αυτοί παραμικρόν και να τους μιμούνται, να μην αρνούνται την Πίστιν τους και τον Κύριον της Δόξης. Αλλά να υποφέρουν εύκολα μετά πάσης χαράς κάθε πειρασμόν και τιμωρίαν δια το Όνομα του Χριστού...... και αν εγελάσθης και έγινες Τούρκος, γύρισε, ο Αφέντης μας Χριστός σε θέλει και σε συγχωρά''.
Αγνοούμε πότε, πώς και πού πέθανε, γνωρίζουμε όμως ότι ήταν ένα μοναδικό φαινόμενο σε ολόκληρη την Τουρκοκρατία για τον επώνυμο ανοικτό αγώνα του κατά του Τυράννου και του Μωαμεθανισμού, αφού και οι μετέπειτα Εθνεγέρτες όπως ο Ρήγας Φεραίος, ο Κοραής και ο Ανώνυμος Έλληνας κρύφτηκαν πίσω από την Ανωνυμία και χρησιμοποίησαν Ψευδώνυμα.
Σκέφτομαι πόσους Νεομάρτυρες του Χριστού (17ου και 18ου αιώνα) οι οποίοι σήμερα κοσμούν την Εκκλησία μας, φλόγισε και γέννησε με το κήρυγμα του και με αυτό το βιβλίο του.
Αλλά και πόσοι εξισλαμισμένοι Ηπειρώτες τότε Χριστιανοί δεν τον άκουσαν και σήμερα οι απόγονοι τους βρίσκονται ως Μωαμεθανοί ή Κρυπτοχριστιανοί στην Τουρκία με την ανταλλαγή των πληθυσμών;
Άραγε εάν δεν υπήρχε αυτός ο Άγνωστος σε όλους μας Ιερομόναχος, οι πρόγονοι μου θα άντεχαν αυτό το φοβερό κύμα Εξισλαμισμού του 17ου αιώνα; Θα γεννιόμουν Χριστιανός;
Συγχαρητήρια στην Περιφέρεια Ηπείρου για την επανέκδοση το 2021 αυτού του Πνευματικού Βιβλίου, μέσα από το οποίο γνωρίσαμε έναν Άγνωστο και Εκλεκτό Στρατιώτη του Χριστού:
Τον Μοσχοπολίτη Βλαχόφωνο Διδασκάλο του Γένους, Ιερομόναχο Νεκτάριο Τέρπο, τον Πρόδρομο και Πνευματικό Πατέρα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
