η Παναγία Σουμελά μετά το διάταγμα των Μεδιολάνων στα πρώτα χρόνια της Ρωμαίικης Αυτοκρατορίας τέθηκε στην Ακρόπολη των Αθηνών και τιμηθηκε από τους αυτοκράτορες και τον πιστό λαό που γνώριζε ότι αγιογραφήθηκε από τον Άγιο Λουκά τον Ευαγγελιστή . Τότε ονομαζόταν ΠΑΝΑΓΙΑ ΑΘΗΝΙΩΤΙΣΣΑ.
Γνωστή και ιστορημένη η με θαυματουργικό τω τρόπω μετακίνηση της Εικόνος εις το Όρος Μελά του Πόντου, όπου γίνεται σημείον αναφοράς της αυτοκρατορίας των Κομνηνών, του Ποντιακού Ελληνισμού και της Ρωμιοσύνης μέχρι σήμερα.
Ο καιρός πλησίασε δραματικά για την μόνιμη εγκατάσταση της ΑΓΙΑΣ αυτής Εικόνος στα μέρη της στον Πόντο.