Το 1919 εκδόθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο η «Μαύρη Βίβλος διωγμών και μαρτυριών του εν Τουρκία Ελληνισμού 1914-1918». Όπως αναφέρει στην σχετική επιστολή του ο Μητροπολίτης Αίνου Ιωακείμ, «Πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής υπέρ των μετατοπισθέντων Ελληνικών πληθυσμών», η «Μαύρη Βίβλος» συντάχθηκε «επί τη βάσει των εν τοις Πατριαρχείοις επισήμων εγγράφων».
Στον πρόλογο που συνέταξε η Επιτροπή, διαβάζουμε τη συγκλονιστική περιγραφή των μεθόδων της εξόντωσης των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, συμπεριλαμβανομένου του Πόντου: «εδημιουργήθη εν πρώτοις καθ’ όλην την Αυτοκρατορίαν ατμόσφαιρα μίσους και περιφρονήσεως προς το ελληνικόν στοιχείον, συνέπεια του οποίου υπήρξεν η παραβίασις του εκπαιδευτικού και δη και του εκκλησιαστικού καθεστώτος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η καταστρατήγησις και η αυθαίρετος ερμηνεία και εφαρμογή του περί βουλευτικών εκλογών νόμου, η επιβολή καταναγκαστικών φόρων και εισφορών, ο αφοπλισμός των Ελλήνων και ο εξοπλισμός των τούρκων, ο καταρτισμός τουρκικών συμμοριών, ο θρησκευτικός προσηλυτισμός προς παραπλάνησιν και εξισλάμισιν των απλουστέρων, η αμείλικτος εφαρμογή εμπορικού αποκλεισμού και η επίσημος διακήρυξις σεισαχθείας, δηλ. η απαγόρευσις όπως οι τούρκοι πληρώνωσιν οιανδήποτε προς τους χριστιανούς οφειλήν αυτών … … … και εφηρμόσθη τότε [1914] σατανικώτατον σχέδιον αγρίου διωγμού και εξετοπίσθησαν ηβηδόν ολόκληροι ελληνικοί πληθυσμοί της Θράκης και των παραλίων της Μικράς Ασίας ανερχόμενοι εις 284.172 ψυχών. Πλείστοι των κατοίκων εφονεύθησαν, πολλά γυναίκες και νεάνιδες παρεβιάσθησαν, οικίαι και κτήματα επυρπολήθησαν ή κατεσχέθησαν υπό τούρκων μεταναστών, ολόκληροι κινηταί περιουσίαι διηρπάγησαν. Το κακόν εκορυφώθη κατά τον παγκόσμιον πόλεμον, ότε πλείσται ελληνικαί επαρχίαι της αυτοκρατορίας εκλονίσθησαν εκ θεμελίων ή και εντελώς κατεστράφησαν. Είνε ανεκδιήγητα τα δεινοπαθήματα, τα οποία υπέστησαν οι εκδιωχθέντες εκ των εστιών αυτών Έλληνες. Διεσκορπίζοντο οι δυστυχείς ούτοι εις χωρία καθαρώς τουρκικά. Ημποδίζετο εις αυτούς η εκ μέρους των Πατριαρχείων διανομή βοηθημάτων, εστερούντο εκκλησιών και ιερέων και πάσης καθόλου από της θρησκείας απορρεούσης παραμυθίας και εξηναγκάζοντο δια τοιούτων και άλλων μέσων εις εξισλάμισιν. Τοιουτοτρόπως δε πληθυσμός ομογενής εκ 490.063 ψυχών, διασπαρείς ανά τα όρη, τας χαράδρας και τα τουρκικά χωρία, υπέστη εν τοις πλείστοις τον εξ ασιτίας, του ψύχους και των στερήσεων εν γένει θάνατον».
