Πηγή: “Λόγοι για τη Άλωση της Πόλης”, Αρχιμανδρίτης Ανανίας Κουστένης, εκδ. Ακτή, τόμ. Β΄, σελ. 44-48
«Η άλλη πτώση είναι η καταστροφή της Σμύρνης. 1922.» Με την πρώτη πτώση δεν ξεριζώθηκαν οι Έλληνες ούτε απ’ την Πόλη ούτε απ’ την Μικρασία ούτε απ’ τις αλησμόνητες πατρίδες. Με τη δεύτερη πτώση προσπάθησαν οι Ιουδαίοι και ο Πάπας, εκείνοι που σταύρωσαν τον Χριστό… - Επί Ποντίου Πιλάτου εσταυρώθη ο Χριστός και επί αρχιερέων Άννα και Καϊάφα. - Με τη δεύτερη πτώση προσπάθησαν να ξεριζώσουν τη Ρωμιοσύνη από τους τόπους και τις πατρογονικές εστίες. Από το περιβόλι τους. Από κει, που φύτρωσαν. Ξερίζωσαν αρκετούς, αλλά έμειναν και πολλοί ακόμα. Στον Πόντο. Στην Καππαδοκία. Στην Μικρά Ασία. Και στ’ άλλα τα μέρη. Ακόμα και στη Συρία, που δοκιμάζεται σήμερα, υπάρχουνε Ρούμ. Τί είναι Ρούμ; Έλληνες Ορθόδοξοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο αείμνηστος Παντελεήμων Φωστίνης, όταν είχε πάει στην Κατοχή, στη Μέση Ανατολή, να υπηρετήσει εκεί το στρατό, ως ιεροκήρυξ του κράτους και του Ελληνικού στρατού, έβρισκε πολλούς Σύριους, που δήλωναν Ασσύριοι και δήλωναν Ρούμ. Τί θα πει Ρούμ; «Εμείς είμαστε Έλληνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Εσείς δεν μας θέλετε!» Ναι! Μάλιστα! Ρούμ!
Κι έμειναν και είναι αρκετοί! Και αύριο αν τολμήσει η Τουρκία να τα βάλει με την Ελλάδα, όλες αυτές οι χιλιάδες των κρυπτοχριστιανών Ελλήνων Ρωμιών θα ξεσηκωθούν εναντίον των Τούρκων και θα δράσουν ως 5η φάλαγγα. Οι Τούρκοι κάτι ξέρουν και δεν προχωρούν παρέκει. Ξέρουν. Ξέρουν!
Και η τρίτη άλωση και πτώση της Ρωμιοσύνης άρχισε… Ξέρετε πότε; Θα το πω. Κι ας το πιώ. 18 Οκτωβρίου 1981. Σας λέει τίποτα αυτό; Άμα σας λέει… Αυτό είναι πράξη γενναία και αντίσταση, που μιλώ τέτοια στιγμή, κάτω από ένα καθεστώς, το οποίο μας έχει φτάσει πλέον στο χειρότερο σημείο παρακμής. Η Ελλάς ποτέ δεν είχε φτάσει σ’ αυτή την κατάντια, που έχει φτάσει σήμερα, κύριοι και πατέρες και αδελφοί. Δεν είχε φτάσει ποτέ σ’ αυτή την κατάντια, που έφτασε σήμερα. Ποτέ! Γίναμε «παλιόψαθα των εθνών». Γίναμε εμπαιγμός των μεγάλων. Και μας έφεραν όλα τα έθνη εδώ. Αυτή κι αν είναι Άλωση.
Πηγή: “Λόγοι για τη Άλωση της Πόλης”, Αρχιμανδρίτης Ανανίας Κουστένης, εκδ. Ακτή, τόμ. Β΄, σελ. 44-48