Οι Ενετοί αναφέρουν στα έγγραφα τους το παλιό μοναστήρι σαν «Μονή του Χριστού», που όμως αργότερα εγκαταλείφτηκε, ίσως λόγω των πειρατών, και ερήμωσε.
Όταν ο Παρθένιος και ο Ευμένιος έφτασαν στον Κουδουμά, από το παλιό μοναστήρι σώζονταν μόνο ο μικρός ναός του, που στη συνέχεια έγινε το ιερό του νέου ναού (Καθολικού) της Μονής Κουδουμά.
Το κτίσιμο της Μονής Κουδουμά διάρκεσε από το 1878 μέχρι το 1895, και έγινε δυνατό με την υποστήριξη των κατοίκων της περιοχής που πρόσφεραν χρήματα και δωρεάν εργασία.
Οι τεχνίτες και όλοι όσοι βοήθησαν στο χτίσιμο του Μοναστηριού έμεναν στις σπηλιές στα δυτικά τοιχώματα του φαραγγιού απέναντι και ψηλότερα από τη Μονή.
ΒΙΝΤΕΟ
Στα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι σήμερα, στη Μονή Κουδουμά έχουν γίνει πολλές προσθήκες και βελτιώσεις. Μέσα στο χώρο της υπάρχουν δύο ναοί, το Καθολικό που είναι αφιερωμένο στην Παναγία και ο ναός προς τιμή των Αγίων Παρθενίου και Ευμενίου, που τιμούνται από την Εκκλησία σαν άγιοι και γιορτάζουν στις 10 Ιουλίου.
Τόσο τη μέρα αυτή, όσο και στις 15 Αυγούστου, τη μέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου, πλήθος κόσμου έρχεται στο μοναστήρι για να προσκυνήσει και να συμμετέχει στη μεγάλη γιορτή.
Οι Αγιοι Ευμένιος και Παρθένιος
Ο Ευμένιος και ο Παρθένιος που έκτισαν τη Μονή Κουδουμά, ήταν αδέρφια από το χωριό Πιτσίδια, κοντά στα Μάταλα και τη Φαιστό.
Ο Παρθένιος γεννήθηκε το 1829, ενώ ο αδερφός του Ευμένιος το 1846. Γονείς τους ήταν ο Χαρίτος Χαριτάκης από τα Πιτσίδια και η Μαρία Ανδρουλάκη από τη Λοχριά Ρεθύμνου.
Τα παιδιά που είχαν βαφτιστεί Νικόλαος και Εμμανουήλ, από μικρά έδειξαν την αγάπη τους προς την Εκκλησία και τη μοναχική ζωή.
Έγιναν μοναχοί στη Μονή Οδηγητρίας και στη συνέχεια ασκήτευσαν στις σπηλιές στο Μάρτσαλο πριν φτάσουν στην περιοχή του Κουδουμά, όπου έζησαν αρκετά χρόνια στο σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη, στο σπήλαιο του Αγίου Αντωνίου, στο Αββακόσπηλιο και σε ένα άλλο μικρότερο δίπλα του.
Μέσα στο σπήλαιο παρουσιάστηκε η Παναγία στον Αγιο Παρθένιο και του ζήτησε να κτίσει το μοναστήρι της στον Κουδουμά.
Τα δύο αδέρφια δεν είχαν καθόλου χρήματα και το κτίσιμο ενός μοναστηριού φάνταζε αδύνατο, αλλά τελικά ο κόσμος στην περιοχή υποστήριξε με κάθε τρόπο τους μοναχούς, που είχαν γίνει γνωστοί για την αγιότητα τους και τα θαύματα που πραγματοποιούσε ο Παρθένιος.
Άγιοι Ευμένιος και Παρθένιος της Ιεράς Μονής Κουδουμά
Στον Αγιο Παρθένιο αποδίδονται πολλά θαύματα, όπως όταν έδιωξε τις ακρίδες που κατέτρωγαν τις σοδειές στον Κεραμέ Ρεθύμνου, όταν γέμισε η παραλία του Κουδουμά με πελεκημένες πέτρες για το κτίσιμο της μονής, όταν μετέτρεψε το θαλασσινό νερό σε γλυκό και άλλα πολλά που μπορείτε να διαβάσετε με λεπτομέρειες στο βιβλίο «Οι Οσιοι Παρθένιος και Ευμένιος και η Μονή Κουδουμά».
Τα λείψανα των 2 αγίων φυλάσσονται στη Μονή Κουδουμά και εκτίθενται σε λαϊκό προσκύνημα στις μεγάλες γιορτές.
