(Αναγνώσματα της ημέρας - orthodoxia.gr)
Ό Μεγάλος Κωνσταντίνος έμαθε καθώς ἦτο ἐκεῖ αὐτοκράτωρ στη Δύση, στάς Βρεταννικάς νήσους, ὅτι οἱ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες Μαξέντιος καί Μαξιμιανός φέρονται πάρα πολύ ἄσχημα στούς ὑπηκόους του. Τόσο πολύ, πού ὁ λαός εἶναι ἕτοιμος νὰ ἐπαναστατήσει, νὰ ἐκραγεῖ καί νὰ τὰ κάνει γῆς Μαδιάμ. Καί τότε θεόθεν κινηθείς, παρακινημένος ἀπ’ τὸ Θεό, ἐξεστράτευσε ἐναντίον τῆς Ρώμης νὰ ἐλευθερώσει αὐτήν ἀπὸ τοὺς τυράννους. Γι’ αὐτό καί σήμερα ἀκόμη, ὅπου τῆς γῆς, οἱ τύραννοι τα βάζουν μέ τόν Κωνσταντίνο. Μαρξιστές καί ἄλλοι… Γιατί ὁ Κωνσταντίνος τούς χάλασε τὴν πιάτσα. Ελευθέρωσε τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τυράννους.
Ἔφτανε λοιπόν στη Ρώμη, πλησίαζε καί κεῖ βλέπει το καταμεσήμερο στον οὐρανό τό σημεῖον τοῦ Τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ. Ἕναν σταυρό φτιαγμένο με ἀστέρια καὶ νὰ γράφει κάτω «Εν Τούτῳ Νίκα», μ᾿ αὐτό νὰ νικᾶς. Τὰ ἔχασε! Τί ἦταν αὐτό; Θεοπτία, ἀποκάλυψη, κάλεσμα, ἀπόδειξη Θεοῦ: Καί ὅπως λέει ἡ Φιλοκαλία, θεοπτία ἔχουν οἱ κεκαθαρμένοι, οἱ ἅγιοι δηλαδή, καί οἱ ἁπλοί, οἱ ἀθῶοι καὶ οἱ καλοσυνάτοι ἄνθρωποι. “Απλός καί ἀθῶος ἦτο καὶ ὁ Μέγας Κωνσταντίνος! Γι’ αὐτό εἶχε θεοπτία, εἶχε ἀποκάλυψη καί το βράδυ στον ύπνο του, συνεχίζει καὶ συμπληρωνει ο Εὐσέβιος Καισαρείας, εἶδε τὸν Ἰησοῦ Χριστό μας και ἐκεῖνος τὸν συνεβούλευσε τί να κάνει στὸ ἐξῆς: Να φτιάξει ένα λάβαρο, ἕνα σταυρό μεγάλο καί νά προπορεύεται τοῦ στρατεύματος καὶ νὰ ἀκολουθεῖ τὸ στράτευμα καὶ θὰ τούς νικήσει ὅλους.
Πήρε θάρρος τότε ὁ Μέγας Κωνσταντίνος. Πήρε θάρρος μεγάλο. Καί ἐπὶ τὸ ἔργον… ἀπὸ τὴν ἑπόμενη ἀκριβῶς ἡμέρα έφτιαξε τον Τίμιο και ζωοποιό Σταυρό καί προεπορεύετο. Το έβλεπαν λοιπόν οἱ στρατιῶτες καί ἐμψυχώνονταν, τὸν ἔβλεπαν καὶ οἱ εἰδωλολάτρες καὶ οἱ ἄπιστοι καί ἐφοβοῦντο. Τὸν ἔβλεπαν καὶ ἀπό τὸ ἀντίπαλο στρατόπεδο πολλοί ἀγαθοί καί πολλοί χριστιανοί στρατιῶτες καὶ ἔφευγαν ἀπό τὸ στράτευμα τὸ ἐχθρικό καί αὐτομολοῦσαν στο στράτευμα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου. Τί δύναμη, τί έλξη ἔχει ὁ Τίμιος καί ζωοποιός Σταυρός!
Γι’ αυτό εἶπε ὁ Χριστός μας λίγο πρίν τὸ πάθος του, «κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ, πάντας ἑλκύσω πρός ἐμαυτόν». Θα σταυρωθῶ καί στη συνέχεια θα ελκύσω κοντά μου πάντας, ὅλους. “Όλους τούς καλοπροαίρετους θά τους ἑλκύσω κοντά μου…
Ἔκλεψαν κάποτε οἱ Πέρσες τόν Τίμιο καί ζωοποιό Σταυρό, το 614, ἀπό τήν ἀγία πόλη τῆς Ἱερουσαλήμ και τον πῆγαν στα βάθη τῆς Περσίας. Γιά νά στενοχωρήσουν τούς χριστιανούς καί γιά να προσβάλουν το Τίμιον Ξύλον. “Όμως ἐκεῖ ὁ Τίμιος και ζωοποιός Σταυρός πῆρε την «ἐκδίκησίν» του! ῎Αρχισε ἐκεῖ με τη δύναμη και τη χάρη πού ἔχει -δέ λέμε «δυνάμει τοῦ Τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ»;- νὰ φωτίζει και να ξυπνά τους καλοπροαίρετους ἐκ τῶν Περσῶν εἰδωλολατρῶν! Εργον ἱεραποστολικό! Καί πολλοί λοιπόν ἑλκύστηκαν! Τι μυστήριο εἶναι ὁ Σταυρός, ἀδελφοί μου και ποιά ή δύναμή Του, ή δύναμη τοῦ Σταυροῦ! Θεοῦ δύναμις καί Θεοῦ σοφία.
Καί ἔχουμε ἕναν μεγάλο ἅγιο στήν Ἐκκλησία ἀπ᾿ αὐτό ἀκριβῶς τὸ ἔργο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στην Περσία, τὸν ἅγιο ᾿Αναστάσιο τὸν Πέρση! 22 Ιανουαρίου τιμοῦμε τή μνήμη του. “Αμα διαβάσετε τή βιογραφία του θὰ δεῖτε! Ελκύστηκε τόσο πού ἔτρεξε στην Ἱερουσαλήμ καί βαφτίστηκε καί μόνασε στη μονή τοῦ ἁγίου Σάββα καὶ ὕστερα ἐμαρτύρησε ἀπό τούς συμπατριῶτες του. Καί ὁ πατέρας τους ἦταν μάγος…
Ἡ λέξη μάγος εἶναι περσική καί στὰ ἑλληνικά σημαίνει μέγας. Μαγεία εἶναι βέβαια ὁ ἀντίποδας. Η μαγεία ἐκβιάζει το Θεό να κάμει κάτι, ἐνῶ ἡ Ὀρθοδοξία τον παρακαλεῖ τὸ Θεό καί συνεργάζεται μαζί Του. Κι ἔτσι, ὅ,τι προκύψει εἶναι ἀποτέλεσμα δύο παραγόντων, δύο θελήσεων: τῆς θελήσεως τοῦ Θεοῦ καί τῆς θελήσεως τοῦ ἀνθρώπου. Καταλάβατε ποιά εἶναι ἡ τεράστια διαφορά; Γι᾿ αὐτό ἡ μαγεία εἶναι ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία. ᾿Αλλά θέλω νὰ πῶ γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ πράγματος…
Εἴλκυσε καὶ τὸν ἅγιο ᾿Αναστάσιο καί βλέπουμε τὴν εἰκόνα τῶν ἁγίων θεοστέπτων καί ἰσαποστόλων μεγάλων βασιλέων Κωνσταντίνου και Ελένης νὰ εἶναι ἀνάμεσά τους ὁ Τίμιος καί ζωοποιός Σταυρός κι αὐτοί συμπαραστάτες.
Γιατί ὁ ἕνας τὸν εἶδε στὸν οὐρανό καί ἡ ἄλλη τὸν εἶδε στοὺς ᾿Αγίους Τόπους. Γι’ αὐτό λέγει το κοντάκιο «Κωνσταντίνος σήμερον σὺν τῇ μητρί τῇ Ἑλένῃ, τον σταυρόν ἐμφαίνουσι»
–ἐμφαίνω, παρουσιάζω – «τό πανσεβάσμιον ξύλον, ὅπλον δέ…» κ.λπ. Καί ἀπὸ κεῖ πῆραν όλη τη δύναμη, όλη τη χάρη και νίκησαν τοὺς ἐχθρούς καὶ τὸν ἀρχέκακον και τα πάντα, καὶ ἔφεραν την εἰρήνη στον κόσμο, πολιτική καὶ θρησκευτική ενότητα. Κι όπως γράφουν οἱ ἱστορικοί Σωκράτης και Σωζομενός, οἱ ἄνθρωποι, όταν έκανε ὁ Μέγας Κωνσταντίνος καὶ ἡ ἀγία Ελένη αὐτό τό θαῦμα στήν οἰκουμένη καί στήν Ἐκκλησία, τὸ θαῦμα τῆς ἑνότητος τῆς διττῆς -ὅπως προείπα- σήκωσαν το κεφάλι ψηλά καί πῆραν ἀνάσα και κοιτάχτηκαν στα μάτια καί κοίταξαν καί τόν οὐρανό καί εὐχαρίστησαν τὸν Πλάστη γιά τό μέγα καί τό τρισμέγα καλό, τὸ ὁποῖο τοὺς ἔκαμε.
Εὐεργέτησαν τήν οἰκουμένη αὐτοί οἱ ἅγιοι, γιατί ἔκαναν, ὅπως λέει κι ὁ ἐθνικός μας ἱστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, ἔργον ἴσον μὲ τοὺς ἀποστόλους κι ἀκόμη παραπάνω. Γιατί ἡ Ἐκκλησία ἀπό τοὺς διωγμούς καί μέ τούς διωγμούς εἶχε περιέλθει ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη πλευρά σε πολύ δύσκολη θέση. Δέκα ἐμαρτυροῦσαν, οἱ ἐννέα ἐξέπιπτον, ἐγένοντο πεπτωκότες καὶ ὁ εἰς ἀπέβαινε μάρτυς. Καί εἶχε δυσκολευτεί… Βέβαια, ὁ Χριστός δέν μποροῦσε νὰ βοηθήσει; Σίγουρα, καὶ τὸ ἀπέδειξε… “Απλωσε τα χέρια Tου, τον Κωνσταντίνο καὶ τὴν Ἑλένη, καί ἀγκάλιασαν τὴν οἰκουμένη καί ἔφεραν μέ τή Συμφωνία τῶν Μεδιολάνων θρησκευτική έλευθερία ἡ ἀνεξιθρησκία. ᾿Από τότε, ἀπό τό 313 μέχρι σήμερα, με μικρά διαλείμματα, ἴσχυε καί ἰσχύει αὐτό, ἡ ἀνεξιθρησκία.
Είδατε τί ὡραῖα ἔχει περάσει αὐτό καί στο Σύνταγμά μας, αὐτό πού ἰσχύει σήμερα, γιὰ τὸν ὄρκο! Τι ὡραῖα τὸ λέει ἐκεῖ τὸ Σύνταγμα! Πού δὲ χρειάζεται οὔτε βουλευτές νὰ παραπονιούνται, οὔτε να κάνουν αἰτήματα, οὔτε να ξεσηκώνουν τον κόσμο, οὔτε νὰ ζαλίζουν τους ἀνθρώπους. Τι λέει; Οἱ ὀρθόδοξοι ὀρκίζονται στο Εὐαγγέλιο, οἱ μουσουλμάνοι ορκίζονται στο Κοράνι καὶ οἱ ἄθεοι δὲν ὀρκίζονται. Δὲν τὸ ἔχει λύσει το ζήτημα; Δὲ φέρεται μὲ ἀνεξιθρησκία τὸ Σύνταγμα, ἐμπνευσμένο ἀπ᾿ αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν πρακτική καί τακτική τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου; Τι θέλουμε, τὰ ἄλλα εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ. Τι θέλουμε, “Άμα δὲν ὑπάρχουν χριστιανοί, σίγουρα δὲ θὰ γίνεται όρκος στη Βουλή ἐπάνω στο Εὐαγγέλιο! Κι ἅμα γίνουν ἄθεοι ὅλοι; Μποροῦν νὰ γίνουν, εἶναι ἐλεύθεροι ἀπό το Θεό να γίνουν! Νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Κύριο! Βεβαίως! Δυνάμει τοῦ αὐτεξουσίου…
Γι’ αὐτό ὁ Κωνσταντίνος ἐσεβάσθη τὸ αὐτεξούσιο, ἐσεβάσθη τὴν ἐλευθερία, ἐσεβάσθη το δῶρο τοῦ Θεοῦ.
Καί εἶπε στο Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων, στη συμφωνία θα λέγαμε καλύτερα, πού ἔκαμε με το Λικίνιο, ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἐλεύθεροι να πιστεύουν ὅπου θέλουν καί ὅπως θέλουν. Τί ὡραῖο πού εἶναι! ᾿Αρκεῖ ὅμως νὰ μὴ βλάπτουν τὸν ἄλλον. Εἶναι σημαντικό αὐτό! Διότι ἡ ἐλευθερία μας σταματάει καί τὸ αὐτεξούσιόν μας σταματάει ἐκεῖ ὅπου ἀρχίζει ἡ ἐλευθερία καί τὸ αὐτεξούσιον τοῦ ἄλλου. Μὰ ἐδῶ εἶναι ἡ μαγκιά τῆς δημοκρατίας! Νὰ εἶσαι στὰ ὅριά σου καί ὄχι να βγαίνεις ἔξω ἀπὸ τὰ ὅριά σου, γιὰ νὰ δημιουργήσεις πρόβλημα μεγάλο καί νά μὴν ἔχουμε τι νὰ σε κάνουμε. Ἔτσι εἶναι, ἀδελφοί μου, ἔτσι εἶναι τὸ ὡραῖο! Στα μέτρα σου! Γιατί κι ὁ ἄλλος ἔχει ἐλευθερία, κι ὁ ἄλλος ἔχει αὐτεξούσιο, κι ὁ ἄλλος ἔχει το θεῖο δῶρο. Ἔ, τί νὰ τὸν κάνουμε λοιπόν τὸν ἄλλον; Στό ὄνομα τῆς δικῆς μας ἐλευθερίας νὰ τὸν ταλαιπωρήσουμε ἢ νὰ τὸν ἐξοντώσουμε;
Τί ὡραῖα τὸ ἔλεγε καί ὁ Σενέκας, ὁ φιλόσοφος, ὁ δάσκαλος τοῦ Νέρωνος… Νά μὴν εἶσαι, λέει, οὔτε τύραννος, οὔτε δοῦλος τοῦ ἄλλου. Το καταλαβαίνετε αὐτό; Τί ὡραῖο εἶναι! Οὔτε δοῦλος, οὔτε τύραννος τοῦ ἄλλου. Ἔμ, θέλει ἀρετή καί τόλμη… ᾿Αληθινή δημοκρατία ἔχουνε μόνο οἱ ἅγιοι καὶ οἱ σοφοί ἄνθρωποι. Οἱ άλλοι λέμε δημοκρατία, ὅταν δὲν μᾶς ἀγγίζει. Ὅταν μᾶς ἁγγίξει κι ἐμᾶς, τότε ἔξω ἡ δημοκρατία. Λέμε νὰ ἔχουμε ὅλοι τὰ ἴσα. Ὅταν ὅμως μᾶς ζητήσουν κάτι, λέμε όχι για μας… Εἶναι αὐτό πού λέει ὁ λαός καὶ γιὰ μᾶς τους παπάδες δέν πειράζει πατέρες, κι ἂν τὰ λέμε τα δικά μας…
Εἶχε ὁ παπάς ἕνα ἕνδυμα παραπάνω, πέρασε κι ένας φτωχός ἀπ’ τὸ σπίτι του, τό ἔδωσε ἡ παπαδιά. Γύρισε στο σπίτι ὁ παπάς, λέει στὴν παπαδιά, ποῦ εἶναι τὸ ροῦχο μου νὰ ἀλλάξω; Παππούλη, εἶπες στήν ἐκκλησία, ὁ ἔχων δύο χιτῶνας νὰ δίνει τόν ἕνα σ’ αὐτόν πού δέν ἔχει. Ε, βρέ παπαδιά, δὲν τὸ εἶπα γιὰ μᾶς, γιά τόν κόσμο τό εἶπα… Θέλω νὰ πῶ δηλαδή ὅτι εἶναι γιά ὅλους.
Κι ἡ φιλαργυρία μᾶς πιάνει ὅλους. Καί μένα μοῦ ἔρχεται καμιά φορά καὶ λέω, γιατί δὲν κρατᾶς λεφτά να περάσεις. Ναί, να περάσεις, ὄχι να πλουτήσεις. ῎Ας τὰ ἀφήσουμε αὐτὰ γιατί πονάνε… Πονᾶνε πιό πολύ ἐμᾶς τούς παπάδες καί μετά ὅλους τοὺς ἄλλους. Κι ὅλοι εἶμαστε στή φιλαργυρία. Το χρῆμα εἶναι γιὰ νὰ τὸ χρησιμοποιοῦμε. ᾿Από τὸ ρῆμα χρώμαι προέρχεται: γιά να κάνουμε χρήση. Εἶναι εὐλογία Θεοῦ καὶ μέσον συναλλαγῆς, ἀλλά ὅταν κανείς το κάνει αὐτὸ τὸ πράγμα κειμήλιο καί τό λατρεύει, τότε δυσκολεύει. Καὶ ἡ πλεονεξία τί εἶναι ἀκριβῶς; Ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀρκεῖται σ’ αὐτὰ ποὺ ἔχει, πολλά ἡ λίγα, ἀλλὰ θέλει να έχει πλέον… ή νομίζει ὅτι δὲν ἔχει. Ακόμη χειρότερα… Νομίζει ότι δὲν ἔχει καὶ θέλει να έχει και πλέον καί πλέον και δε σταματάει ποτέ…
Πηγή: «Λόγοι Β’», ᾿Αρχιμανδρίτης ᾿Ανανίας Κουστένης, ἐκδ. ᾿Αρμός, σελ. 67-72
Πηγή ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ
