Μαθαίνουμε - Δοξάζουμε την ΘΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ( ο τίτλος είναι των ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΩΝ )
ΔΙΑΒΆΖΟΥΜΕ :
Από το βιβλίο του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Βεροίας και Ναούσης, κ. Παντελεήμονος Καλπακίδη, «Μεθ’ ημών ο χαριτόβρυτος Δημήτριος, 25 χρόνια από την επανακομιδή των ιερών λειψάνων του Μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου του Θεσσαλονικέως», Βέροια 2005.
Με την εξέταση αυτή επιβεβαιώθηκε για μία ακόμη φορά η γνησιότητα των λειψάνων, που πιστοποιείται άλλωστε και από τη μολύβδινη πλάκα με την επιγραφή.
Η επιγραφή στάλθηκε στη Ρώμη για να εξετασθεί από τους επιφανείς επιγραφολόγους A. Ferrua και Α. Campana που την χρονολόγησαν στο τέλος του 12ου ή στις αρχές του 13ου αιώνος.
Χάρη στις έρευνες αυτές η ύπαρξη των λειψάνων του αγίου Δημητρίου έγινε ευρύτερα γνωστή στη Δυτική Εκκλησία, όχι όμως και στην Ανατολική, η οποία θα πληροφορηθεί το θέμα δέκα χρόνια αργότερα, όταν η μελέτη μίας μικρής ψηφιδωτής εικόνος του αγίου Δημητρίου που χρονολογείται στον 13ο αιώνα και φυλάσσεται στο Sassoferrato, μία κωμόπολη 15 περίπου χιλιόμετρα από το San Lorenzo in Campo, οδήγησε την αρχαιολόγο Μαρία Θεοχάρη στην έρευνα των σχετικών εγγράφων και στο συμπέρασμα ότι τα λείψανα που βρισκόταν στο Αββαείο του San Lorenzo in Campo ήταν τα λείψανα του πολιούχου της Θεσσαλονίκης, του μυροβλύτου αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου.
Το συμπέρασμά της αυτό το ανακοίνωσε στις 15 Ιουνίου του 1978 στη συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών, λίγες μόλις ημέρες πριν από τον φοβερό σεισμό που έπληξε την Θεσσαλονίκη, όμως η είδηση δεν έφθασε και πάλι στην πόλη του αγίου Δημητρίου.
Ένα μήνα σχεδόν αργότερα, στις 12 Αυγούστου του 1978, και ενώ ολόκληρη η πόλη ικέτευε τον πολιούχο της να την απαλλάξει από την «φοβεράν του σεισμού απειλήν», ο δημοσιογράφος Άγ. Μπιτσιάδης επισκέφθηκε τον Παναγιώτατο Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα τον Β’ για να του αναγγείλει τη χαρμόσυνη είδηση της επανευρέσεως των ιερών λειψάνων του αγίου Δημητρίου.
Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Μακεδονία» της 12ης Αυγούστου 1978.
Την επόμενη ημέρα η είδηση βρισκόταν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, «Υπάρχουν τα λείψανα του αγίου Δημητρίου σε ένα ιταλικό χωρίο;» ήταν ο τίτλος της εφημερίδος Μακεδονίας στις 13 Αυγούστου του 1978, που ανακοίνωνε πρώτη την πληροφορία:
«Τα ιερά λείψανα του μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου βρίσκονται σε μια μικρή ιταλική πολίχνη λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Ανκόνα. Τα ιερά λείψανα του Μυροβλύτη Αγίου, που είναι τόσο συνδεδεμένος με την ιστορία της Θεσσαλονίκης, ανακάλυψε η βυζαντινολόγος δρ. Μαρία Θεοχάρη, που υπηρετεί στο ανώτατο ινστιτούτο οικουμενικών σπουδών του Μπάρι και διδάσκει ιστορία της βυζαντινής τέχνης».
Η είδηση ήταν πραγματικά συγκλονιστική. Στη δύσκολη στιγμή για τη Θεσσαλονίκη η αποκάλυψη αυτή αναπτέρωσε το ηθικό όλων των κατοίκων και επιβεβαίωσε τη μέριμνα του φιλοπόλιδος αγίου για την πατρίδα του.
Δεν ήταν, άλλωστε, λίγοι εκείνοι που απέδιδαν τη σωτηρία της Θεσσαλονίκης από τον καταστροφικό σεισμό στον άγιο Δημήτριο· δεν ήταν λίγοι εκείνοι που τη νύκτα του σεισμού τον είχαν δει να περιφέρεται μέσα στην πόλη, όπως στο παρελθόν, όταν την πολιορκούσαν οι ποικίλοι εχθροί.
Η έκπληξη όλων ήταν μεγάλη και η συγκίνηση ακόμη μεγαλύτερη. Ο άγιος Δημήτριος είχε κάνει ήδη το δεύτερο θαύμα του μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα· είχε σώσει την πόλη του από βέβαιη καταστροφή και είχε αποκαλύψει τα ιερά λείψανά του, για να ενισχύσει με την παρουσία του τους συμπολίτες του. Η στιγμή της επιστροφής του στη γενέτειρά του φαινόταν ότι είχε αρχίσει να πλησιάζει.
Σημειώσεις
1. Μαρτύριο, βλ. H. Delehaye, Les légendes grecques des saints militaires, Paris 1909 (ανατ. New York 1975), 262.14-16.
2. Συναξάριο Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, H. Delehaye, Propylacum ad acta sanctorum novembris: synaxarium ecclesiae Constantinopolitanae, Bruxelles 1902 (ανατ. 1954), 163.
3. Βλ. Θαύματα του αγίου Δημητρίου, P. Lemerle, Les plus anciens recueils des miracles des S. Démetrius et les pénetrations des Slaves dans les Balkans, L. Le texte, Paris 1979, σ. 90.
4. Βλ. Άρ. Μέντζος. Το προσκύνημα του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης στα βυζαντινά χρόνια [Εταιρεία των φίλων του λαού. Κέντρο Ερεύνης Βυζαντίου 11, Αθήναι 1994, σσ. 105-129.
5. Αθ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ανάλεκτα Ιεροσολυμιτικής Σταχυολογίας, τομ. 4. Πετρούπολις 1897 (ανατ. Bruxelles 1963), σσ. 238-246.
6. Βλ. Άρ. Μέντζος, σσ. 125-127.
7. Βλ. Άρ. Μέντζος, σσ. 33-37.
8. Μ. Θεοχάρη, «Ψηφιδωτή εικών του αγίου Δημητρίου και η ανεύρεσις των λειψάνων του αγίου εις Ιταλίαν», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών 53 (1978) 520-521.
9. Μ. Θεοχάρη, σσ. 517-518.
10. Giorgio Gello-don Araldo Angeloni, San Demetrio Megalomartire, χ.τ. (1988), σ. 57.
11. Η Μ. Θεοχάρη, σ. 520.
12. Συνέβη μεταξύ των ετών 1687-1713· βλ. Μ. Θεοχάρη, σ. 520.
13. Μ. Θεοχάρη, σσ. 520 και 525.
14. βλ. στη συνέχεια Έγγραφα, σ. 165 (αρ. 1) και Giorgi Gello don Araldo Angeloni, San Demetrio Megalomartire, χ.τ. (1988), σ. 93.
15. Η μελέτη του Costanzo Micci (Il monastero di S. Lorenzo in Campo, nella diocesi di Fano di Pergola, Ancona 1962) άναδημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Francesco Medici, S. Lorenzo m Campo nella su storia antica e
