Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΓΑΠΑΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΙΜΑΕΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.
Αδελφοί τόσα πολλά μπορούμε να πούμε για την μεγάλη αυτή Αγία μας, αλλά μια καλή φίλη μας πρόλαβε και έστειλε ένα συγκλονιστικό άρθρο που εμπλουτίζει τις γνώσεις μας αλλά και την Τιμή μας προς την ΑΓΙΑ.
'Ένα μόνο θα σας πούμε μόνο εμείς, ότι η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ τώρα που τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο , η πολυαγαπημένη μας αυτή Αγία προ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΕΙ με την παρρησία της την ΣΩΤΗΡΙΑ του Ελληνικού 'Εθνους που διέρχεται τα ίδια μαρτύρια με αυτήν και το πιέζουν σήμερα να θυσιάσει στα είδωλα της νέας εποχής, αλλά αυτό είναι αποφασισμένο να τα συντρίψει ολοσχερώς.
Δρ. Κωνσταντίνος Βαρδάκας
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ την καλή φίλη που επιμένει λόγω ταπεινής σεμνότητας στην ανωνυμία της,
Τα μυστήρια και ο θαυμαστός βίος της Αγίας Παρασκευής
Μετά από λίγη ώρα εμφανίστηκε με ένα μπουκαλάκι και μου είπε ότι δεν βρήκε αγιασμό της Παναγίας, αλλά κάποιον άλλον, που τον είχαν φυλαγμένο από τη Μεγάλη Παρασκευή, και μου εξήγησε ότι τη Μεγάλη Παρασκευή στο μοναστήρι τους τελούν έναν αγιασμό ειδικό, που οι πιστοί τον χρησιμοποιούν μόνο για το κεφάλι και κυρίως για τα μάτια. Απόρησα για τη σύμπτωση και το απέδωσα σε θεία ενέργεια της Παναγίας. Όμως μέσα μου, γεννήθηκε το ερώτημα, γιατί την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής να τελούν ιδιαίτερο αγιασμό που προορίζεται για την υγεία των ματιών. Οι απαντήσεις μου δόθηκαν κάποια χρόνια αργότερα, ενώ κάτι μέσα μου έλεγε ότι το θέμα αυτό έχει άμεση σχέση με την Αγία Παρασκευή.
Ερεύνησα τον βίο της μεγάλης αυτής αγίας και κάποια στιγμή βρήκα στο διαδίκτυο ένα video με τον αρχιμανδρίτη Δημήτριο Καββαδία, και με τίτλο «ο θαυμαστός βίος της Αγίας Παρασκευής», που έριχνε αρκετό φως στο μυστήριο. βλ. https://www.pemptousia.gr/video/o-vios-tou-agias-paraskevis/
Η Αγία Παρασκευή κατέχει την υψηλότερη θέση αγίας γυναικός μετά την Παναγία, γι’ αυτό και στην Ελλάδα λατρεύεται παλλαϊκά, με πάμπολλους ιερούς ναούς και αγιάσματα. Ο βίος της, πράγματι, είναι θαυμαστός.
Έζησε τον 2ο μ.Χ αι. και ήταν Ρωμαία στην καταγωγή. Οι γονείς της, πλούσιοι ελληνόφωνοι ευγενείς και με ελληνικά ονόματα, Αγάθων και Πολιτεία, αλλά και χριστιανοί, τη γέννησαν μετά 35 χρόνια έντονης προσευχής, επειδή δεν τεκνοποιούσαν. Γεννήθηκε τη Μεγάλη Παρασκευή του χριστιανικού Πάσχα, γι’ αυτό και για να τιμήσουν τη μεγάλη αυτή ημέρα, ονόμασαν την αγία Παρασκευή.
Η αγία ήταν ένα παιδί από μικρό δοσμένο στην προσευχή και αφιερωμένο στον Θεό. Όταν σε ηλικία είκοσι ετών απεβίωσαν οι γονείς της, διένειμε όλη την τεράστια περιουσία της στους φτωχούς και η ίδια κλείστηκε σε κοινοβιακό παρθενώνα, ο οποίος αποτελούσε ένα είδος πρώιμης μοναστικής ζωής. Κάποια στιγμή, με την ευλογία της ηγουμένης της, αποφάσισε να εξέλθει σε ιεραποστολική δράση, παρά το ότι ήταν εποχή σκληρών διωγμών για τους χριστιανούς.
Ξεκίνησε τη δράση της από τη Σικελία, όπου και μεγάλωσε, αφότου οι γονείς της είχαν εγκατασταθεί εκεί φεύγοντας από τη Ρώμη, όπου αρχικά διέμεναν. Όταν η Αγία, στην αρχή των αγώνων της, από τη Σικελία ανέβηκε στη Ρώμη, είχε ήδη αποκτήσει φήμη για το έργο της και αυτό έγινε γνωστό στον τότε αυτοκράτορα Αντωνίνο, οπότε και άρχισαν και τα πρώτα μαρτύριά της. Είναι γνωστό στους πολλούς το θαυμαστό περιστατικό, όταν την έριξαν σε λέβητα που μέσα κόχλαζε πίσσα και λάδι. Εκείνη όμως, με τη χάρη του Θεού, ένιωθε το πυρακτωμένο υγρό σαν δρόσο και έμενε αβλαβής, αλλά ο αυτοκράτορας απορώντας, ζήτησε να του ρίξει κάποιες σταγόνες, γιατί νόμιζε ότι το μείγμα στην πραγματικότητα δεν έκαιγε. Η Αγία του πέταξε μικρή ποσότητα στο πρόσωπο με τις χούφτες της και πάραυτα αυτός τυφλώθηκε. Τότε, την παρακάλεσε να τον θεραπεύσει με την προσευχή της και σε αντάλλαγμα εκείνος υποσχέθηκε ότι θα πιστέψει στον Χριστό. Πράγματι, αμέσως θεραπεύτηκε και ήταν ο πρώτος ειδωλολάτρης αυτοκράτορας που έγινε χριστιανός, γι’ αυτό και πήρε την επωνυμία Πίος, που σημαίνει στα ελληνικά ευσεβής. Από το γεγονός αυτό η αγία καθιερώθηκε αργότερα ως θεραπεύτρια των οφθαλμών.
Ελεύθερη πλέον η αγία συνέχισε την αποστολική πορεία της τώρα προς την Ελλάδα. Πέρασε στην Κέρκυρα, στο Δυρράχιο και διέδραμε, διδάσκοντας, την Ήπειρο και τη Μακεδονία, φθάνοντας μέχρι την Αντιόχεια της Θράκης και τα χώματα του Βυζαντίου. Κατά την επιστροφή της, μέσω Θεσσαλονίκης, κατέβηκε στα Τέμπη, όπου υπήρχε λατρεία του θεού Απόλλωνα. Εκεί την έκλεισαν σε φυλακή. Γι’ αυτό και σε όλη την περιοχή των Τεμπών υπάρχει ναός ή προσκυνητάρι της.
Όταν την απελευθέρωσαν, πέρασε στην Αθήνα, μετά Κορινθία, Μέγαρα και πάλι Ήπειρο ολοκληρώνοντας έτσι την πορεία της στην Ελλάδα και παρέχοντας παντού με το κηρυκτικό της έργο τον θείο φωτισμό. Από τη Ήπειρο επέστρεψε στην Ιταλία, στη Magna Grecia. Στην πόλη Άσκολι τη συνέλαβε ο έπαρχος Ασκληπιός, φανατικός ειδωλολάτρης, και την έστειλε σ’ ένα σπήλαιο έξω από την πόλη, όπου εμφώλευε ένα τεράστιο φίδι-δράκοντας, στον οποίο έριχναν τους καταδίκους. Η αγία εμφύσησε την πνοή της επάνω στον δράκοντα και αυτός κόπηκε στα δύο. Μετά το θαύμα αυτό μετεστράφη ο Ασκληπιός στον χριστιανισμό, καθώς και πλήθος λαού και βαπτίστηκαν. Με βάση την παράδοση αυτή η αγία Παρασκευή, εκτός από προστάτρια των οφθαλμών, τιμάται και ως δρακοντοκτόνος και ιδιαίτερα σε περιόδους λειψυδρίας. Είναι η αγία που αφήνει ελεύθερα τα νερά σκοτώνοντας το τέρας που φυλάσσει και εμποδίζει τη ροή των πηγών τους. Δεν είναι εξάλλου περίεργο ότι πολλά από τα αγιάσματά της βρίσκονται δίπλα σε πηγές νερών και πλούσια βλάστηση, ενώ αποπνέουν ένα ιερό μυστήριο.
Συνέχισε να περιοδεύει στην περιοχή και να κηρύττει, ώσπου έπεσε στα χέρια του πιο ωμού τυράννου, του Ταράσιου, και από κει και πέρα αρχίζουν τα μεγάλα μαρτύριά της. Μαστιγώσεις με βούνευρα, ξεσμός του δέρματος με σιδερένια χτένια, εκρίζωση οδόντων και νυχιών, αποκοπή μαστών, ξύρισμα κεφαλής και διαπόμπευση και πολλά άλλα φρικτά βασανιστήρια. Σε όλα αυτά η αγία δεν έδειχνε να αποκάμνει, αλλά παραδόξως φαινόταν όλη χαίρουσα και ευφραινομένη, ενδυναμωμένη από τη χάρη του Χριστού. Στο τέλος, την έκλεισαν φυλακή, την κάρφωσαν τανυστά στο έδαφος και της έβαλαν στο στήθος μια μεγάλη και ασήκωτη πλάκα. Την ίδια νύχτα της εμφανίστηκε ο Χριστός δορυφορούμενος από πλήθος αγγέλων και την ενθάρρυνε να μη δειλιάζει, γιατί η χάρις Του όπως τη λύτρωσε μέχρι εκείνη τη στιγμή, θα εξακολουθούσε να τη λυτρώνει από κάθε μαρτύριο και πειρασμό. Την επομένη, την έφεραν στον Ταράσιο εντελώς θεραπευμένη και αυτός την οδήγησε στον ναό να προσκυνήσει τα είδωλα. Εκείνη ύψωσε το χέρι της και όλα τα είδωλα έπεσαν και κατασυντρίφτηκαν, ενώ οι εντός αυτών δαίμονες εξήλθαν με βοή, θρήνους και σύγχυση.
Τελικά, αποφασίστηκε ο αποκεφαλισμός της. Όταν την οδήγησαν στον τόπο της καταδίκης, ζήτησε από τους δημίους της να προσευχηθεί. Ανάμεσα στα άλλα, παρακάλεσε τον Κύριο όσοι Τον επικαλούνται, δια του ονόματος και των πρεσβειών της, να εισακούγονται και όσοι τιμούν την ημέρα της μνήμης της να ανταμείβονται με τα πλούσια χαρίσματά Του, αλλά και να εκπληρώνονται τα αιτήματά τους. Ακούσθηκε φωνή εξ ουρανού, ως βροντή, δίδοντας επιβεβαίωση ότι εισακούσθηκε η προσευχή της. Το λείψανό της παρέλαβαν ευσεβείς χριστιανοί και το έθαψαν με τιμές, αφού το άλειψαν με μύρα και αρώματα και το μετέφεραν από το Ascoli στο Καναλάκι Πρεβέζης. Θαυματουργούσε και θαυματουργεί πάντοτε και όποιος τη επικαλεσθεί με πίστη, τη βρίσκει έτοιμο βοηθό σε κάθε ψυχωφελές ζήτημα.
Πολλά παράδοξα συμβαίνουν με τον εικονογραφικό τύπο της Αγίας που, πέρασε από διάφορες φάσεις εξέλιξης. Δεν ήταν εξαρχής όπως τον γνωρίζουμε σήμερα, δηλαδή να κρατά πινάκιο με μάτια. Αρχικά, εικονιζόταν ως μάρτυς, μετά ως μοναχή και στη συνέχεια ως μάρτυς που κρατάει στην αγκαλιά της την εικόνα του νεκρού Χριστού. Αυτή η απεικόνιση προήλθε από παλαιότερη εικονογραφία της Θεοτόκου, που την παριστάνει να φέρει στα χέρια της και να προβάλλει την εικόνα του νεκρού Χριστού, ως το «πένθος για την Εκκλησία». Ο τύπος αυτός της εικόνας της Θεοτόκου αγιογραφείτο για να τιμήσει, κατά τη θεία λατρεία, την πένθιμη ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής, κατά την οποία η Θεοτόκος φέρει το πένθος του νεκρού Χριστού, και γι’ αυτό τον λόγο η ονομασία της εικόνας ήταν «Η Αγία και μεγάλη Παρασκευή». Αργότερα, η φορητή αυτή εικόνα αντικαταστάθηκε από τον κεντητό επιτάφιο.
Με πρότυπο την πένθιμη αυτή απεικόνιση της Θεοτόκου, αναπτύχθηκε ένας εικονογραφικός τύπος της αγίας Παρασκευής, που την παριστάνει να φέρει και αυτή στα χέρια της την εικόνα του νεκρού Χριστού. Το γεγονός αυτό βέβαια, δεν είναι καθόλου συμπτωματικό ή τυχαίο, εφόσον η αγία Παρασκευή γεννήθηκε κατά την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής και όντως εκπροσωπεί από μια άποψη το πένθος της Εκκλησίας. Γι’ αυτό, ως επί το πλείστον, στις αγιογραφίες της παρουσιάζεται ως σοβαρή και μαυροφορούσα μοναχή που απηχεί κάτι το βαθύ, δυνατό και μυστηριώδες. Η θεώρηση αυτή την προβάλλει ως μια υπερβολικά δυναμική Αγία, που πατάει και συντρίβει μέσω του νεκρού Ιησού Χριστού τις υποχθόνιες καταβολές του Άδη. Τον δυναμισμό της ενισχύει επί πλέον και η ιδιότητά της ως δρακοντοκτόνου.
Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, γύρω στα 1950, με τον αγιογραφικό οίκο του Άγγελου Απέργη, άρχισε να εμφανίζεται και ο εικονογραφικός τύπος της αγίας ως οφθαλμοφόρου, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Προηγήθηκε ένα διάστημα και η απεικόνιση της αγίας ως κεφαλοφόρου, που κρατά πάλι μέσα σε πινάκιο αντί για μάτια την κεφαλή της ως προσφορά και θυσία προς τον Ιησού Χριστό.
Με βάση, λοιπόν, τις πολύτιμες πληροφορίες που αντλήθηκαν από το video του π. Δημητρίου Καββαδία, δόθηκε και απάντηση στο ερώτημα, γιατί κατά την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής, στην Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης τελείται ακολουθία αγιασμού, ο οποίος προορίζεται αποκλειστικά για το κεφάλι και τα μάτια των πιστών.