ΣΤΑΥΡΟΣ ο ΦΥΛΑΞ πάσης της Οικουμένης …
Πληροφορίες , Πηγές , Φώτο και
Βίντεο από https://leipsanothiki.blogspot.com/2012/11/14-limburg.html
Η βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου
Σταυρού, η επονομαζόμενη Σταυροθήκη του Limburg συνόδευε τους αυτοκράτορες κατά τη
διάρκεια πολεμικών εκστρατειών για να προφυλάσσει αυτούς και το
στράτευμα.
Η βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού, η επονομαζόμενη Σταυροθήκη του
Limburg, είναι ένα από τα αριστουργήματα της βυζαντινής τέχνης.
Η βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού ήταν μέρος του βυζαντινού
αυτοκρατορικού θησαυροφυλακίου μέχρι το 1204, όταν το θησαυροφυλάκιο
λεηλατήθηκε από τους σταυροφόρους της τέταρτης σταυροφορίας και το πολύτιμο
αντικείμενο κατέληξε στην Γερμανία, όπου και δωρήθηκε στο μοναστήρι
Augustinernonnenkloster Stuben an der Mosel από την οικογένεια του σταυροφόρου
ιππότη Heinrich von Ülmen.
Σήμερα βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της πόλης Limburg an der Lahn.
Πολλά άλλα βυζαντινά θρησκευτικά και καλλιτεχνικά αντικείμενα βίωσαν την
ίδια μοίρα, γεγονός που εξηγεί την παρουσία τόσων πολλών από αυτά στη Δύση από
τον 13ο αιώνα και εξής.
Η βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού έχει σχήμα ορθογώνιο και
αποτελείται από δύο τμήματα που συνταιριάζονται μαζί.
Το πρώτο τμήμα είναι μία κασετίνα με
τεμάχιο Τιμίου Ξύλου σε σχήμα σταυρού και το δεύτερο είναι ένα κάλυμμα που
ολισθαίνει και εφαρμόζει πάνω στην κασετίνα.
Και τα δύο τμήματα είναι κατασκευασμένα από ξύλο πλατανιάς ενδεδυμένο με
χρυσό, σμάλτο και πολύτιμους λίθους.
Η εσωτερική κασετίνα είναι πλούσια διακοσμημένη με χρυσές και σμάλτινες
πλάκες που τοποθετούνται κατά μήκος του σταυρού και καλύπτουν θήκες με τεμάχια
αγίων λειψάνων του Πάθους του Ιησού Χριστού, της Θεοτόκου και του Ιωάννη του
Βαπτιστή (τεμάχια αγίων λειψάνων από: τα σπάργανα, το λέντιον, τον ακάνθινο
στέφανο, τα πορφυρόν ιμάτιον, την σινδόνην, τον σπόγγον, το μαφόριον της
Θεοτόκου, τη ζώνη της Θεοτόκου από τα Χαλκοπράτεια, τη ζώνη της Θεοτόκου από τη
Ζήλα και μαλλιά από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο).
Το κάλυμμα είναι επίσης πλούσια διακοσμημένο με σμάλτο και πολύτιμους
λίθους.
Στο κέντρο φέρει εννέα χρυσές και σμάλτινες πλάκες και περιμετρικά οχτώ
μικρότερες με παραστάσεις αγίων, αγγέλων, της Θεοτόκου κτλ.
Οι επιγραφές, στις άκρες και περιμετρικά της βυζαντινής λειψανοθήκης του
Τιμίου Σταυρού επιτρέπουν στο αντικείμενο να ταυτοποιηθεί και να χρονολογηθεί.
Η βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού ανήκε και είχε δωρηθεί από τον
παρακοιμώμενο Βασίλειο, ευνούχο, νόθο γιο του Ρωμανού Α' (919-949), έτσι μπορεί
να χρονολογηθεί ανάμεσα στο 968, όταν ο Βασίλειος έγινε παρακοιμώμενος, και στο
985, όταν ο Βασίλειος εξορίστηκε από τον αυτοκράτορα Βασίλειο τον Β'
(976-1025).
Όπως παραδέχονται σήμερα οι ειδικοί επιστήμονες βυζαντινολόγοι, η
Σταυροθήκη του Limburg συνόδευε τους αυτοκράτορες κατά τη διάρκεια πολεμικών
εκστρατειών για να προφυλάσσει αυτούς και το στράτευμα.
Διαστάσεις: 48Χ 35 Χ 6 εκ. Βάρος: 11 κιλά
Οι επιγραφές:
Περιμετρικά της κασετίνας (η μία πλευρά,
η πάνω, στο κάλυμμα της κασετίνας)
|
Η επιγραφή περιμετρικά της κασετίνας
της Σταυροθήκης του Limburg. |
+ ΟΥ ΚΑΛΛΟΣ ΕΙΧΕΝ Ο ΚΡΕΜΑΣΘΕΙΣ ΕΝ ΞΥΛΩ
ΑΛΛ ΗΝ ΩΡΑΙΟΣ ΚΑΛΛΕΙ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΚΩΝ
ΟΥΚ ΕΙΔΟΣ ΕΙΧΕΝ ΑΛΛ ΕΚΑΛΛΩΠΙΖΕ ΜΟΥ
ΤΗΝ ΔΥΣΘΕΑΤΟΝ ΕΞ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΘΕΑΝ
ΘΕΟΣ ΓΑΡ ΩΝ ΕΠΑ[Σ]ΧΕΝ ΕΝ ΒΡΟΤΩΝ ΦΥΣΕΙ
ΟΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ [Ο] ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΞΟΧΩΣ
ΣΕΒΟΝ ΕΚΑΛΛΩΠ[Ι]ΣΕ ΤΗΝ ΘΗΚΗΝ ΞΥΛΟΥ
(κάτω οριζόντια στην
κασετίνα)
ΕΝ Ω ΤΑΝΥΣΘΕΙΣ ΕΙΛΚΥΣΕΝ ΠΑΣΑΝ ΚΤΙΣΙΝ
|
Η επιγραφή στην πίσω πλευρά του
Σταυρού της Σταυροθήκης του Limburg. |
ΖΩΗΣ ΔΙ ΑΥΤΟΥ ΤΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΒΡΥΩΝ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΕ Κ[ΑΙ] ΡΩΜΑΝΟΣ ΔΕΣΠΟΤΑΙ
ΛΙΘΩΝ ΔΙΑΥΓΩΝ ΣΥΝΘΕΣΕΙ Κ[ΑΙ] ΜΑΡΓΑΡΩΝ
ΕΔΕΙΞΑΝ ΑΥΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΣ ΠΕΠΛΗΣΜΕΝΟΝ
Κ[ΑΙ] ΠΡΙΝ ΜΕΝ Α[Ι]ΔΟΥ Χ[ΡΙΣΤΟ]Σ ΕΝ ΤΟΥΤΩ
ΠΥΛΑΣ
ΘΡΑΥΣΑΣ ΑΝΕΖΩΩΣΕ ΤΟΥΣ ΤΕΘΝΗΚΟΤΑΣ
ΚΟΣΜΗΤΟΡΕΣ ΤΟΥΤΟΥ ΔΕ ΝΥΝ ΣΤΕΦΗΦΟΡΟΙ
ΘΡΑΣΗ ΔΙ ΑΥΤΟΥ ΣΥΝΤΡΙΒΟΥΣΙ ΒΑΡΒΑΡΩΝ