" Καλησπέρα, κ. Βαρδάκα,
χρόνια πολλά κι από μένα για τη μεγάλη εορτή της Παναγίας μας.
Δεν γνωρίζω κατά πόσο παρουσίαζε ενδιαφέρον το άρθρο που σας έστειλα
( αναρτήθηκε ήδη βλ.https://konstantinoupolipothoumeno.blogspot.com/2022/08/blog-post_55.html) ούτε αν ήσασταν ενημερωμένος για τις πληροφορίες που παρείχε για την Παναγία της Πάρου, όμως για μένα προσωπικά ήταν μια αποκάλυψη, γιατί δεν είχα από πριν ακούσει κάτι σχετικό, αν και σε πολλούς δεν είναι άγνωστα τα αναφερόμενα στοιχεία.
Εκείνο όμως που ήθελα να προσθέσω προς ενημέρωσή σας, είναι ότι ο ναός αυτός έχει και δεύτερο όνομα, Καταπολιανή.
Βέβαια, το επίσημο είναι Εκατονταπυλιανή.
Αυτό το δεύτερο όνομα σημαίνει "κατά την πόλιν" και εικάζεται ότι δόθηκε, γιατί ο ναός είναι στραμμένος προς την αρχαία πόλη της Πάρου.
Υπάρχουν και κάποιες άλλες εκκλησίες στον ελληνικό χώρο με το ίδιο προσωνύμιο, όπως η Παναγία Καταπολιανή της Τήνου ή της Αμοργού.
Όμως σε μένα, ειδικά η Καταπολιανή της Πάρου ηχεί διαφορετικά ως σημασία.
Επειδή ο ναός έχει τόση μεγάλη συσχέτιση με την Αγία Σοφία, στην περίπτωση αυτή το Καταπολιανή με κάνει να σκεφτώ ότι αυτό το "κατά την πόλιν" αναφέρεται στην του Κωνσταντίνου Πόλιν, προς την οποία έχει στραμμένους τους οφθαλμούς της νοερά η Παναγία η Εκατονταπυλιανή με την αφανή της πύλη...
Και γιατί να είναι απίθανο ως σκέψη, αφού και οι δύο ονομασίες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά και ήταν σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα, δηλαδή σχεδόν αμέσως μετά την άλωση της Πόλης και μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι της σκλαβιάς;
Τότε θυμήθηκαν ότι ο ναός βλέπει προς την αρχαία πόλη της Πάρου και τον ονόμασαν Καταπολιανή;
Άρα, η ονομασία Καταπολιανή εμφανιζόμενη ταυτόχρονα με την ονομασία Εκατονταπυλιανή και το ειδικό βάρος της νοηματοδότησης που φέρει η δεύτερη, συνηγορούν για ένα νοηματικό σύνδεσμο ανάμεσά τους. Καλά εννιάμερα της Παναγίας μας τώρα."
Η απάντηση μας ήταν ένα μεγάλο ευχαριστώ για το κατατοπιστικό άρθρο της καλής φίλης που λόγω σεμνοπρέπειας διατηρεί την ανωνυμία της.