Του Σεβ. Μητροπολίτη Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου κ. Δημητρίου
«Θεολόγῳ γλώττῃ σου,
τάς συμπλοκάς τῶν ρητόρων διαλύσας, ἔνδοξε,*
ὀρθοδοξίας χιτῶνα (ἄνωθεν ἐξυφανθέντα)
τήν Ἐκκλησίαν ἐστόλισας·*
ὅν καί φοροῦσα, σύν ἡμῖν κράζει (τοῖς σοῖς τέκνοις)·
χαίροις Πάτερ, θεολογίας ὁ νοῦς ὁ ἀκρότατος».
(κοντάκιο)
[Μέ τή θεολογική σου διδασκαλία, θεοδόξαστε, διέλυσες ἀκόμη καί τίς ἄγριες μαζικές ἐπιθέσεις τῶν (αἱρετικῶν) ρητόρων (πού ρητόρευαν, χωρίς νά θεολογοῦν ἀληθινά)· καί στόλισες τήν ἐκκλησία μέ τό χιτώνα τῆς ὀρθοδοξίας, πού τόν ἔφτιαξε ὁ οὐρανός, ὁ φωτισμός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (κι ἄς φοροῦσες ἐσύ ἕναν ἁπλό χιτώνα πού δέν ἐντυπωσίαζε τούς ἐχθρούς σου)· ὅμως αὐτόν τόν χιτώνα πού ἐσύ στόλισες τήν ἐκκλησία, αὐτόν φοράει πλέον ἡ ἐκκλησία Συνοδικά (τό “Πιστεύω” τῆς θεολογίας σου) καί ντυμένη μέ τή θεολογία σου κράζει μαζί καί μέ ἐμᾶς (τά πνευματικά σου τέκνα)· ζήτω σέ σένα, πατέρα μας, πού ὑπῆρξες νοῦς θεοφώτιστος πού φωτίστηκες καί δίδαξες τήν ἀκρότατη θεολογία γιά τήν Ἁγία Τριάδα]
Ἡ μνήμη τῆς σκέψης μας (ἡ λογική μας) καί ἡ μνήμη τῆς καρδιᾶς μας (ὁ νοῦς μας) στρέφονται σέ ἕναν καί μόνο στόχο. Τό βλέμμα ὅλων μας συναντιέται σέ μιά καί μόνο μορφή.
Συναρπάζεται ἀπό μιά μοναδική μεγαλοσύνη. Ὅπως τό ὁρίζει οἰκουμενικά ἡ Ἐκκλησία.
Ὅλο μας τό “εἶναι” συναρπάζεται σήμερα ἀπό κάποιον σάν ἐμᾶς, ἄνθρωπο σέ ὅλα του.
Ὅμως τό θέλησε καί ἔγινε καθαρό ἐκτύπωμα τοῦ Χριστοῦ, κυριολεκτικά ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὁλοζώντανος ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ὁ Γρηγόριος ἀπέδωσε στό Θεάνθρωπο (στή φυσική “εἰκόνα” τοῦ Πατρός) ὁλοκάθαρο τό “κατ᾽ εἰκόνα”. Καί ὁ Χριστός τόν δέχθηκε καί τόν κατέστησε “καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ”, τόν ἔκανε ὅμοιό Του κατά μέθεξιν χάριτος.
Ἐκπληκτικό τό κατόρθωμα! Ὁ γήινος ἄνθρωπος νά γίνει ἐπουράνιος ἄνθρωπος! Νά “δικαιώσει” κατά κάποιον τρόπο ἐν ἑαυτῷ τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρος. Νά ζήσει ὁλοτελῶς τόν Χριστό ὡς “ὁδό καί ἀλήθεια καί ζωή” πού ὁδηγεῖ καί φανερώνει καί ἑνώνει μέ τόν Πατέρα.
Ὁ Ἅγιός μας ἀπέδωσε στό Θεό τήν δημιουργημένη ἀνθρωπινότητά του. Διότι ἔζησε ὅλη του τή ζωή σάν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ Θεός (ἤ γιά νά θεολογήσουμε, ἡ Ἁγία Τριάς, ὁ Θεός-Πατήρ διά τοῦ Θεοῦ-Υἱοῦ μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ-Ἁγίου Πνεύματος) τόν ἔκανε κυριολεκτικά “ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ”. Φοβερό τό θαῦμα! Ζοῦσε σάν ἄνθρωπος, καί ὅμως ἔγινε ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, θεώθηκε λαχταρώντας καί κερδίζοντας τήν κοινωνία μέ τό Θεό.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἀπέδωσε στό Ἅγιο Πνεῦμα τήν ὕπαρξή του. Χωρίς κανένα κρατούμενο ἰδιοτέλειας, χωρίς κανένα κρατούμενο ἀτομισμοῦ, χωρίς κανένα κρατούμενο ἐγωισμοῦ, χωρίς κανένα κρατούμενο ψεκτοῦ πάθους, χωρίς κανένα κρατούμενο ἀνθρωπαρέσκειας ἤ περηφάνειας. [Ἐνῶ ἐμεῖς δίνουμε τόν ἑαυτό μας στό Θεό στά λόγια, τώρα μάλιστα οὔτε στά λόγια…].
Ὁ Ἅγιος ἔδωσε τόν ἑαυτό του ὁλοτελῶς. Αὐτό τό ἔπραξε μέ τήν ὀρθόδοξη πίστη στήν Ἁγία Τριάδα. Μέ τήν ὁλοκάθαρη παιδική, νεανική καί ὥριμη ἁγνή ζωή του. Μέ τήν στοχευμένη ἄσκηση τῆς προσευχῆς, μέ τή λαχτάρα νά βρίσκεται πάντα σέ κοινωνία μέ τό Θεό.
Μέ τόν ἀσίγαστο πόθο του νά κάνει ὅλους τούς ἀνθρώπους ἐθελοντές τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, παιδιά τοῦ Θεοῦ. Καί τό Ἅγιο Πνεῦμα τόν δέχθηκε καί τόν καθάρισε τελείως, τόν “ἐγκαινίασε”, τόν καθαγίασε, τόν κατέστησε δικό Του ναό.
***
Μέγα τό μυστήριο τῆς σωτηρίας καί τοῦ φωτισμοῦ καί τοῦ ἁγιασμοῦ τοῦ Ἁγίου μας. Ἔζησε αὐτό γιά τό ὁποῖο ὁ Υἱός τοῦ Πατρός, ὁ Θεός Λόγος ἐνανθρώπησε καί μᾶς ἀπέστειλε παρακλητικά τό Ἅγιο Πνεῦμα.
Καί δέν στάθηκε ἐκεῖ ὁ Γρηγόριος. Ἀλλά ἐπιπλέον μίλησε, κήρυξε, ἔγραψε, ἀγωνίσθηκε, ταλαιπωρήθηκε, θυσιάσθηκε, γιά νά διδάξει τήν ὀρθή πίστη καί τήν ὀρθή σχέση τῶν ἀνθρώπων, τῆς Ἐκκλησίας ὅλης, μέ τήν Ἁγία Τριάδα.
Τά πρῶτα τριάντα χρόνια τῆς ζωῆς του τά ἀφιέρωσε σέ σπουδές, σέ μόρφωση, μέ γνώση τοῦ ἀνθρώπινου “σκηνικοῦ” τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καί τῆς ἑλληνικῆς φιλοσοφίας καί τῆς ρητορικῆς. Ὅμως, πιό μπροστά, ὁ Γρηγόριος μαθήτευσε στήν ἅγια μητέρα του τήν Νόννα, ἄνθρωπο ἰσχυρῆς ἐκκλησιαστικῆς πίστης καί χριστιανικῆς θέλησης. Ὁ Γρηγόριος μαθήτευσε καί στόν πατέρα του τόν ἐπίσης Γρηγόριο! Ὁ Γρηγόριος εὐτύχησε νά ἔχει φίλο πολύτιμο τόν Βασίλειο τόν Μέγα.
Καί, ὅταν ἐπέστρεψε στή Ναζιανζό, ὁ Γρηγόριος ἀφιερώθηκε σέ ἄλλες σπουδές. Πῆρε ἀπό τήν Ἀθήνα τό “κέλυφος” ὅλης τῆς τότε ἀνθρώπινης σοφίας. Καί κατόρθωσε νά ρουφήξει κυριολεκτικά ὅλη τή θεία γνώση καί ἀποκάλυψη καί θεολογία. Σπουδάζοντας τήν Ἁγία Γραφή καί τούς προηγούμενους ἐκκλησιαστικούς συγγραφεῖς.
Ὄχι γιά νά μάθει μέ τό μυαλό, ἀλλά γιά νά ζήσει μέ τήν καρδιά, μέ τόν νοῦ τή σχέση μέ τόν Θεό τῆς Ἀποκαλύψεως, μέ τήν Ἁγία Τριάδα, ὅπως μᾶς τήν φανέρωσε ὁ Κύριος. Γιά νά γίνει ἐθελούσια δικός Της.
Ἔζησε θεολογικά ὅλη τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, πρίν ἀπό αὐτόν.
Καί αὐτό τό μετέδωσε στήν ἐποχή μας (καί σέ ὅλες τίς ἐποχές), μέσα στά ἄλλα τριάντα χρόνια τῆς ζωῆς του.
Θά συμπληρώσουμε λοιπόν: ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἀπέδωσε στόν Πατέρα καί στόν Υἱό καί στό Ἅγιο Πνεῦμα ὅλο του τόν ἑαυτό, τήν σκέψη, τήν καρδιά, τόν νοῦ, τήν ζωή.
Καί συγχρόνως ἀπέδωσε ὅλο του τόν ἑαυτό στήν Ἐκκλησία. Χωρίς νά τόν “κομματιάσει”. Διότι Ἐκκλησία ἔξω ἀπό τή χάρη τῆς Ἁγίας Τριάδος δέν ὑπάρχει. Καί κοινωνία χάριτος τῆς Ἁγίας Τριάδος δέν βιώνεται ἐκτός Ἐκκλησίας.
Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμάς ―πολύ ἀργότερα― πῆραν τήν θεολογία, τό κήρυγμα, τή διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου καί πάνω σ᾽ αὐτήν ἔκαναν ἀναλύσεις, ἔκαναν ἑρμηνεία, ἔκαναν διδασκαλία τοῦ μυστηρίου τῆς θεολογίας καί τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας.
Ἡ Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδος βασίστηκε στή θεολογία καί στήν μεταβατική παρουσία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου.
῞Οταν πῆγε τό 379 στήν Κωνσταντινούπολη, ὅλοι οἱ Ναοί εἶχαν καταληφθεῖ ἀπό ἀνθρώπους-θύματα τῶν αἱρέσεων. Ἀπό ἀνθρώπους, πού εἶχαν γλιτώσει ἀπό τούς διωγμούς τῆς εἰδωλολατρείας πρίν δύο (2) γενιές, καί ἔπεσαν θύματα μιᾶς ἄλλης “κενῆς ἀπάτης”, ἑνός πιό σατανικοῦ “διωγμοῦ”.
Μερικοί φαντασμένοι νόμισαν ὅτι θά καταλάβουν τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ μέ τή λογική καί τήν ἀριθμητική, μέ τήν φιλοσοφία καί τό φουσκωμένο ἐγωισμό. Καί παρέσυραν αὐτοκράτορες καί ἄρχοντες καί τόν λαό.
Ἦρθε λοιπόν ὁ λεπτός καί ἀσθενικός Γρηγόριος στήν Κωνσταντινούπολη, καί ἄλλαξε τό κλίμα.
Μίλησε γιά τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ θεολογικά, ὅπως ὁ Τίμιος Πρόδρομος, ὅπως οἱ Ἀπόστολοι στό Εὐαγγέλιο (“ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου!” πού βροντοφώναξε ὁ Θωμάς).
Μίλησε γιά τή θεότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως οἱ Εὐαγγελιστές καί ὁ Παῦλος (διότι “τό Πνεῦμα τά πάντα ἐρευνᾶ, καί τά βάθη τοῦ Θεοῦ”, πού λέει ξεκάθαρα ἡ Γραφή· κι ἄν δέν εἶναι Θεός τό Πνεῦμα, πῶς ἐρευνᾶ τά βάθη τοῦ Πατρός;)
Μίλησε γιά τήν μία καί ἑνιαία Ἁγία Τριάδα στό ὄνομα τῆς ὁποίας βαπτιζόμαστε καί ζοῦμε (ὅπως ἀποκάλυψε καί ἔδωσε ἐντολή ὁ Κύριος στούς Μαθητές, πρίν τήν Ἀνάληψη «βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28, 19)· ὅπως τό βροντοφωνάζει ὁ Παῦλος στήν Β΄ πρός Κορινθίους: «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν» (Β΄ Κορ. 13, 13)· ὅπως τό ζεῖ καί τό διαλαλεῖ ἡ Ἐκκλησία στή θεία λειτουργία).
Καί ἐπειδή ὑπῆρχαν φαντασμένοι, πού ἔδιναν σημασία μόνο στή μόρφωση τῆς λογικῆς καί ὄχι στή φώτιση τοῦ Θεοῦ, καί παρέσερναν τούς ἀνθρώπους· γιαυτό πάλεψε κυριολεκτικά ὁ Ἅγιος Γρηγόριος σάν ἱεροκήρυκας μέ τούς ρήτορες τῆς τότε ἀπάτης. Γιά νά φωτίσει τόν κόσμο, νά πιστεύει ὀρθόδοξα.
Ἀφομοίωσε τήν Ἁγία Γραφή μέ τήν καθαρή του καρδιά καί τό δυνατό του μυαλό. Ἔζησε “τό ἀπόθετον κάλλος” (τό κρυμμένο βάθος καί νόημα) τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τό κήρυξε μέ κηρύγματα, μέ ὁμιλίες θεολογικές, μέ διδασκαλίες, μέ ἐπιστολές, μέ ἀναλύσεις.
Ἔτσι ἔδιωξε τήν καταχνιά τῆς ἀπάτης ἀπό τά σκοτισμένα μυαλά τῶν ἀνθρώπων. Τούς ὁδήγησε πάλι στό φῶς τῆς Ἁγίας Τριάδος. Τούς φανέρωσε (σάν σέ κάτοπτρο) αὐτό τό φῶς τῆς ἀληθείας μέ τήν παρουσία του. Ἔλαμπε ὅλος. Τό ἔλεγε χωρίς δισταγμό ὅτι «αὐτά πού θά σᾶς πῶ, μοῦ τά εἶπε τό Ἅγιο Πνεῦμα».
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἔγινε τόσο πολύ “τοῦ Χριστοῦ”, ὥστε νά γίνει τέλειος ἀνθρώπινος θεολόγος, πού θεολόγησε γιά τόν Ὑποστατικό Θεό Λόγο καί γιά τόν Ὑποστατικό Θεό Ἅγιο Πνεῦμα, γιά τήν Ὑποστατική Ἁγία Τριάδα, γιά τά Τρία Πρόσωπα πού εἶναι ὁ Ἕνας Θεός.
«Ἦν τό φῶς τό ἀληθινόν ὁ Πατήρ… ἦν τό φῶς τό ἀληθινόν ὁ Υἱός… ἦν τό φῶς τό ἀληθινόν τό Πνεῦμα· ἦν καί ἦν καί ἦν, ἀλλά οὐ τρία, ἕν ἦν».
«Θεός ὁ Πατήρ, Θεός ὁ Υἱός, Θεός τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ἀλλ᾽ οὐ τρεῖς Θεοί, εἷς Θεός».
Σ᾽ αὐτήν τήν πίστη βαπτιζόμεθα, μέ αὐτήν τήν πίστη κοινωνοῦμε, μέ αὐτήν τήν πίστη ἀποκτοῦμε ταυτότητα σωτηρίας. Μέ αὐτήν τήν πίστη καί τήν σχέση ἁγίασαν ὅλοι οἱ Ἅγιοι. Μέ αὐτήν τήν πίστη γίνονται τά θαύματα. Μέ αὐτήν τήν πίστη σώθηκαν ὅλοι οἱ σεσωσμένοι. Μέ αὐτήν τήν πίστη παρακαλοῦμε τόν ἕνα Τριαδικό Θεό νά ἐλεήσει τούς κεκοιμημένους στίς ἀλησμόνητες Πατρίδες, καί νά ἐλεήσει ὅλον τόν κόσμο, νά πιστέψει, νά μετανοήσει, νά δοθεῖ στό Θεό, ἀναλογικά ὅπως δόθηκε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος.
Ὅλα στό Γρηγόριο γίνονταν καί ἔγιναν καί παραμένουν “τοῦ Χριστοῦ”.
Ὅλα στή ζωή του, στά λόγια του, στήν ἄσκησή του, στήν κοινωνική του παρέμβαση, στή θεολογία του, στήν ἱερωσύνη του, στήν ἀρχιερωσύνη του, στήν Συνοδική προεδρία του, στήν ὑπομονή του, στό μεγαλεῖό του, στή διδασκαλία του, “τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός”.
Ὄχι σάν Γρηγόριος τῆς Ναζιανζοῦ, ἀλλά σάν Γρηγόριος τῆς Ἐκκλησίας!
Σάν ἁγιαζόμενο καί καθαγιαζόμενο καί θεωμένο μέλος τῆς Ἐκκλησίας!
Σάν διάδοχος τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων καί τῶν Πατέρων, πού ἔζησαν πρίν ἀπό αὐτόν!
Σάν κυριολεκτικά θεοφώτιστος θεολόγος Πατέρας γιά τούς ἁγίους Πατέρες, τόσων Ἁγίων Συνόδων καί τόσων ἐποχῶν, πού ἔζησαν μετέπειτα καί βασίστηκαν στό Γρηγόριο!
Σάν θεολόγος, πού (μέ τήν καθαρότητα καί ἁγνότητα τῆς ζωῆς του, καί μέ τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος) “ἀνέπτυξε” τό “ἀπόθετον κάλλος”, τό κρυμμένο βάθος τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
Ἀκόμη καί σάν κοινωνικός ἐξάγγελος, μιλοῦσε συναρπαστικά πρός ὅλους τούς ἄρχοντες καί κοινωνικούς παράγοντες τῆς ἐποχῆς του, μέ θάρρος καί ἀγωνία, γιά τό ἀληθινό κοινωνικό ἦθος, γιά τήν κοινωνική εὐπρέπεια καί διοικητική προσφορά, γιά τήν καθημερινή φιλανθρωπία, γιά τήν πλατειά ἐλεημοσύνη τῆς χριστομιμησίας.
Δέν προλαβαίνουμε νά περιγράψουμε ὅλα τά μεγαλεῖα τῆς μεγαλωσύνης τοῦ Ἁγίου:
• τά τριάντα χρόνια πού ἔζησε προετοιμαζόμενος ἑκουσίως μόνο γιά τόν Θεό (καί ἀκουσίως γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ):
• Τήν τέλεια καί ἀνώτατη μόρφωσή του, μέ ἐπίμονες ἀνώτατες σπουδές.
• Τήν σωφροσύνη ὅλης τῆς ζωῆς του (σταθερή γνώμη καί ἀμετακίνητο ἦθος).
• Τήν διαρκή καί τέλεια βιωματική μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς ἐκκλησιαστικῆς Παράδοσης.
• Τήν ἀσκητική κάθαρση τῆς καρδιᾶς, τόν φωτισμό τοῦ νοῦ καί τήν ἀποζήτηση τῆς κοινωνίας μέ τόν Τριαδικό Θεό.
• καί τά τριάντα χρόνια πού ἔζησε προσφερόμενος ὁλοτελῶς στήν Ἐκκλησία:
• Τήν ἐξήγηση καί ἀνάπτυξη τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ Θεοῦ “ἐν προσώπῳ Ἰησοῦ Χριστοῦ”.
• Τόν διαρκή λατρευτικό διάλογο μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα.
• Τήν ἱερατική, κηρυγματική καί θεολογική αὐτοθυσία του γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία.
• Τήν ἐπισκοπική θαρραλέα ἀνάλυση καί διδαχή γιά τήν ὀρθοδοξία στήν Ἁγία Τριάδα.
• Τήν ἐξανάσταση τῆς Ὀρθοδοξίας στή Βασιλεύουσα καί σέ ὅλη τήν Οἰκουμένη, μέ τό ἀνυποχώρητο θεολογικό του κύρος.
• Τήν διοικητική ὑποχώρησή του ἀπέναντι στά μεγαλεῖα, γιά νά εἰρηνεύει πάντοτε ἡ Ἐκκλησία, (προσέξτε) ὅταν ἡ Ὀρθοδοξία ἦταν ἀναστημένη καί δέν χρειαζόταν πλέον τήν δική του παρουσία δυναμικῆς διδαχῆς.
Θά χρειάζονταν τόμοι ὁλόκληροι. Γράφτηκαν καί γράφονται μελέτες καί ἔγιναν συνέδρια περί αὐτοῦ. Γράφτηκαν βιβλία, γιά τούς θεοφόρους Πατέρες πού τόν θαύμαζαν καί τόν χρησιμοποιοῦσαν στή θεολογία τους.
Ἐμεῖς σταθήκαμε σέ 2-3 σημεῖα. Ἕνας πράγματι Μεγάλος φανερώνεται ἀκόμη καί ἀπό τίς λιγοστές λεπτομέρειες τῆς μεγαλωσύνης του.
Καί τώρα τί μᾶς ἀπομένει;
Νά τόν μελωδοῦμε κάθε μέρα, ἐσεῖς ἐδῶ στήν Καρβάλη καί ἐμεῖς στόν τόπο πού ὑπηρετοῦμε.
«Ὁ ποιμενικός αὐλός τῆς θεολογίας σου,
τάς τῶν ρητόρων ἐνίκησε σάλπιγγας·
ὡς γάρ τοῦ βάθη τοῦ Πνεύματος ἐκζητήσαντι,
καί τά κάλκλη τοῦ φθέγματος προσετέθη σοι·
ἀλλά πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, πάτερ Γρηγόριε,
ἐλεηθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν». (ἀπολυτίκιο)
Ἡ φλογέρα τῆς θεολογίας σου
(πού τήν ἔπαιζες ἀπαλά γιά νά ποιμαίνεις τόν κόσμο)
ἔφτασε νά νικήσει τίς δυνατές (πλανεῦτρες) σάλπιγγες τῶν αἰρετικῶν·
γιατί ἀναζήτησες τά βάθη τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος,
καί τό Ἅγιο Πνεῦμα σοῦ πρόσθεσε τήν ὀμορφιά τῆς θεολογικῆς ἔκφρασης καί διδαχῆς·
ἀλλά (σέ ἱκετεύουμε) Πατέρα μας Γρηγόριε (τώρα, στό δικό μας σήμερα, ἐσύ ἀπό τούς οὐρανούς) νά παρακαλεῖς τόν Χριστό, τόν ἀληθινό Θεό, ὥστε νά βροῦν ἔλεος οἱ ψυχές μας.
Κάθε μέρα νά τό χαιρόμαστε καί νά γινόμαστε “παιδιά γνήσια” τῆς Τριαδικῆς θεολογίας καί τῆς ἅγιας ζωῆς, τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀκεραιότητος καί τῆς φιλάνθρωπης κοινωνικῆς προσφορᾶς τοῦ μεγάλου Οἰκουμενικοῦ Διδασκάλου ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου.
Μέ τήν ἐκκλησιαστική θεία λατρεία, μέ τήν ἐκκλησιαστική θεία ἑνότητα.
Καί μέ τήν κοινωνική ἀκεραιότητα καί φιλοτιμία καί φιλανθρωπία.