Του Μητροπολίτου Σουηδίας Κλεόπα
Ο μητροπολίτης Πενταπόλεως υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του μακεδονικού αγώνος. Η εκ μέρους καθηγητών και μαθητών της Ριζαρείου αποστολή οικονομικής ενισχύσεως υπέρ του μακεδονικού αγώνος αποδεικνύει το πόσο είχε επιδράσει στην ζωή και την λειτουργία της σχολής ο εθνικός αγώνας.
Είναι συγκινητικό το περιεχόμενο της από 21ης Φεβρουαρίου 1905 επιστολής του αγίου Νεκταρίου προς το διοικητικό συμβούλιο της σχολής, όπου ο άγιος Νεκτάριος ζητά την συνδρομή τους στον έρανο που πραγματοποιήθηκε.
“Ἐνεργηθέντος ἐράνου ὑπέρ τῶν Μακεδόνων μεταξύ τῶν Καθηγητῶν καί μαθητῶν τῆς σχολῆς καί εἰσπραχθέντος ποσοῦ ἐκ δρχ 155, πρίν ἤ ἀποστείλωμεν τοῦτο εἰς τήν Ἑπίκουρον Ἐπιτροπείαν προτείνομεν εἰς Ὑμᾶς, ἐάν εὐαρεστηθῆτε, νά προσθέσητε καί Ὑμεῖς εἰς τό διαληφθέν ποσόν.”
Θα αναφερθούμε τώρα στην επιστολή του εθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης προς τον σύγχρονό του, άγιο Νεκτάριο.
Ο άγιος Χρυσόστομος, με την ιδιότητα τότε του μητροπολίτου Δράμας, απηύθυνε την από 28ης Ιουλίου 1907 επιστολή του προς τον διευθυντή της Ριζαρείου, λέγοντάς του ότι θα στείλει στην σχολή έναν χρηστοήθη νέο να εκπαιδευθεί.
Ο Χρυσόστομος εξυμνεί στην επιστολή που ακολουθεί την “ἐγνωσμένην”, όπως την αποκαλεί, “διορατικότητα” του αγίου Νεκταρίου, δια της οποίας κατανοεί την ανάγκη πεπαιδευμένων κληρικών στην επαρχία του πρώτου.
Σεβασμιώτατε ἐν Χριστῷ Ἀδελφέ Διευθυντά τῆς Ῥιζαρείου Σχολῆς Ἅγιε Πενταπόλεως Κύρ Νεκτάριε,
Τό χριστιανικόν μου πλήρωμα διψᾶ οἱ δέ ἐργάται τοῦ θερισμοῦ ὁλίγοι. Ἔχομεν σπάνιν πεφωτισμένων λευϊτῶν ἵνα ἐξυψῶσι τό φρόνημα τῶν χριστιανῶν καί ὑπερασπίζωνται μετά λόγου καί ἀποτελεσματικότητος τό ποίμνιον ἀπό τῶν ἐπιτιθεμένων λύκων.
Θά ἀδικήσω τήν ἐγνωσμένην διορατικότητα ὑμῶν ἂν θελήσω διά πλειόνων νά σᾶς παραστήσω τήν ἀνάγκην ταύτην.
Διά τοῦτο ἄνευ πολλῶν λόγων καί παρακλήσεων σᾶς εἰδοποιῶ ὅτι θά στείλω ἕνα χριστοήθη καί ἔξυπνον μαθητήν ἵνα μορφώσητε αὐτόν ἐν τῇ ὑφ’ ὑμῶν διακρινομένῃ Σχολῇ δωρεάν καί ἀναμένω ταχέως μετά τῆς συγκαταθέσεώς σας τήν καταφατικήν ἀπάντησιν.
Ἐπί τούτοις διατελῶ ἀσπαζόμενος ὑμᾶς ἐν φιλήματι ἁγίῳ ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός ὁ ἐλάχιστος
+ ὁ Δράμας Χρυσόστομος Ἐν Δράμᾳ τῇ 28ῃ Ἰουλίου 1907
Το ύφος της χρυσοστομικής επιστολής πιθανόν να προκάλεσε ερωτηματικά στον παραλήπτη της.
Στην πραγματικότητα, ο συντάκτης της, με ύφος φλογερό και όχι επιτακτικό, όπως αρχικώς φαίνεται, θέλει να πείσει τον αποδέκτη της επιστολής του περί της σπουδαιότητος του αιτήματός του.
Γνωρίζει τους κινδύνους που διατρέχει το ποίμνιό του, “ἀπό τῶν ἐπιτιθεμένων λύκων”, όπως ο ίδιος τους αποκαλεί, γι’ αυτό και απευθύνεται στον διορατικό αδελφό ιεράρχη, ζητώντας πάραυτα την βοήθειά του.
Η εν λόγω επιστολή αντανακλά τον εσωτερικό κόσμο του μάρτυρος Χρυσοστόμου, του μαχητού ιεράρχου, που θυσίασε την ζωή του στα ιερά χώματα της αλησμόνητης Σμύρνης.
Ο άγιος Νεκτάριος απήντησε στην ανωτέρω επιστολή του αγίου Χρυσοστόμου, στα τέλη Αυγούστου του 1907, παραπέμποντας την επιστολή του στο διοικητικό συμβούλιο της σχολής, που τις ημέρες εκείνες δεν συνεδρίαζε, λόγω των θερινών διακοπών.
Πρός Τήν Α. Σεβασμιότητα τόν Ἅγιον Δράμας κύριον Χρυσόστομον.
Σεβασμιώτατε,
Ἐπανελθών ἐξ Αἰγίνης, ὅπου διέμεινον παραθερίζων, ἀπαντῶ εἰς τήν ἀπό 28 παρελθόντος μηνός Ἰουλίου Ὑμετέραν ἐπιστολήν καί γνωρίζω τῇ Ὑμετέρᾳ Σεβασμιότητι, ὅτι ὑπεβάλομεν τήν Ὑμετέραν ἐπιστολήν εἰς τό Δ. Συμβούλιον τῆς σχολῆς, τό ὁποῖον μοι εἶπεν, ὅτι τήν Ὑμετέραν αἴτησιν θέλει ὑποβάλει εἰς τό Πολυμελές Συμβ. ἅμα τῇ ἐπανόδῳ τῶν μελῶν αὐτοῦ εἰς Ἀθήνας ὑπό τῶν ἐξοχῶν καί τῇ συγκροτήσει συνεδριάσεως καί θέλει ἀπαντήσει εἰς αὐτήν.
Δέξασθε τήν διαβεβαίωσιν τῆς ἄκρας πρός Ὑμᾶς ὑπολήψεως, μεθ’ ἧς διατελοῦμεν ἐλάχιστος ἐν Χριστῷ ἀδελφός.
Ὁ Πενταπόλεως Νεκτάριος
Η απέλαση του αγίου Χρυσοστόμου εκτός των ορίων της επαρχίας του από τις οθωμανικές αρχές, λίγες μέρες μετά την σύνταξη της ως άνω επιστολής του, λόγω των υποψιών που είχε προκαλέσει, η εθνική του δράση, εξηγεί τη διακοπή της ανταλλαγείσης αλληλογραφίας μεταξύ των αγίων ιεραρχών.
Η ιστορική αξία της ως άνω ανταλλαγείσης αλληλογραφίας έγκειται στο ότι επικοινωνούν, δι’ αλληλογραφίας, δύο σύγχρονοι μεγάλοι άγιοι της Εκκλησίας, η συνεργασία των οποίων απέδωσε αγλαούς καρπούς στο δοκιμαζόμενο τότε ελληνικό γένος και τους ανέδειξε συνεχιστές των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας, φωτιστές και διδασκάλους του έθνους και απέδειξε ότι η αγιαστική Κιβωτός της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους, η Εκκλησία, αναδεικνύει αγίους και στους εσχάτους χρόνους!
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ στο https://www.romfea.gr/oikoumeniko-patriarxeio-ts/mitropoleis-exoterikou/51832-dyo-agioi-allilografoyn-xrysostomos-smyrnis-pentapoleos-nektarios