Πανηγυρίζει ἡ Ἰθάκη γιά πρώτη φορά τή μνήμη
τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Εὐγενίου (Καραβία),
Μητροπολίτου Ἀγχιάλου, τοῦ Ἰθακησίου μετά τήν πρόσφατη ἐπίσημη ἀναγραφή τοῦ σεπτοῦ ὀνόματός του, καθώς καί ἑτέρων ἕξι Ἱεραρχῶν, οἱ ὁποῖοι συνεμαρτύρησαν μετά τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Ε΄, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (Κυριακή τοῦ Πάσχα, 10ην Ἀπριλίου 1821) στίς Ἁγιολογικές Δέλτους τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ευγενίου (Καραβία), Μητροπολίτη Αγχιάλου, του Ιθακήσιου
Ο Μητροπολίτης Αγχιάλου Ευγένιος Καραβίας εικονίζεται να μιλά στους συγκρατούμενους του στη φυλακή
Ο Ευγένιος Καραβίας (27 Ιανουαρίου 1752 – 10 Απριλίου 1821) ήταν Έλληνας Επτανήσιος κληρικός, εθνομάρτυρας, μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως, και μετέπειτα Αγχιάλου. Γεννήθηκε στην Ιθάκη στις 27 Ιανουαρίου 1752. Το κοσμικό του όνομα ήταν Ευστάθιος. Σε νεαρή ηλικία έδειξε μεγάλη κλίση στα γράμματα και φοίτησε στα σχολεία της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης. Στη συνέχεια, παρακολούθησε την Ευαγγελικής Σχολής της Σμύρνης, όπου και χειροτονήθηκε κληρικός. Στη συνέχεια μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου και διετέλεσε δάσκαλος των παιδιών των Φαναριωτών Ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας Ιωάννου Καρατζά και Αλέξανδρου Καλλιμάχη. Τον Μάρτιο του 1808, κατά τη δεύτερη πατριαρχία του Γρηγορίου του Ε΄, εκλέχτηκε μητροπολίτης Φιλιππούπολης, αλλά παρέμεινε στη θέση αυτή για μικρό χρονικό διάστημα καθώς διώχτηκε από τους Τούρκους. Το 1813 μετατέθηκε στη μητρόπολη Αγχιάλου της Θράκης, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, όπου υπήρχε σημαντικό ελληνικό στοιχείο.
Τα έτη 1816-18 ο Ευγένιος Καραβίας διετέλεσε συνοδικός στην Κωνσταντινούπολη, όπου μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από το συγγενή του στρατιωτικό Βασίλειον Καραβία.
Η έναρξη της Ελληνικής επανάστασης του 1821 βρήκε τον Ευγένιο Καραβία στην Αγχίαλο. Τον αφορισμό της Επανάστασης από το Πατριαρχείο και την επικύρωση της εγκυκλίου του, ελάχιστοι μητροπολίτες αρνήθηκαν να υπογράψουν. Μεταξύ αυτών, ο Μητροπολίτης Ευγένιος δεν υπέγραψε τον αφορισμό, αλλά και αρνήθηκε να τον διαβάσει δημόσια όταν το ζήτησαν οι Τούρκοι. Οι τουρκικές αρχές τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν στην Κωνσταντινούπολη στις φυλακές του Μποσταντζή μαζί με τους συλληφθέντες επίσης επισκόπους Δέρκων Γρηγόριο, Εφέσου Διονύσιο, Νικομηδείας Αθανάσιο, Αδριανουπόλεως Δωρόθεο, Θεσσαλονίκης Ιωσήφ και Τυρνόβου Ιωαννίκιο.
Την ημέρα του Πάσχα, 10 Απριλίου 1821, μετά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, στην κεντρική πύλη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι Τούρκοι, μέσα στο πλαίσιο των σουλτανικών αντιποίνων, μετέφεραν τον Ευγένιο και τους μητροπολίτες Εφέσου Διονύσιο και Νικομηδείας Αθανάσιο, σε διάφορα σημεία της πόλης όπου και τους απαγχόνισαν. Συγκεκριμένα τον Ευγένιο τον κρέμασαν στη Πύλη του Γαλατά παρά την ομώνυμη γέφυρα. Στο στήθος και των τριών μητροπολιτών έφεραν υβριστική επιγραφή ως προδότες και αποστάτες.
Τα σώματά τους παρέμειναν κρεμασμένα επί τριήμερο, μετά την αποκαθήλωσή τους, αφού σύρθηκαν και διαπομπεύθηκαν ατιμωτικά στους δρόμους της πόλης από τουρκικό όχλο αλλά και Εβραίους στη συνέχεια ρίχτηκαν στη θάλασσα. Λίγες ημέρες μετά ανασύρθηκαν από κάποιους ευσεβείς Χριστιανούς όπου και τάφηκαν κάποια στο Επταπύργιο και άλλα σε κοντινό νησί απροσδιόριστου σημείου.
Απολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Οὐρανίου λειμῶνος ὡς ἀρτίφυτον βλάστημα,
γόνον εὐκλεῆ τῆς Ἰθάκης, Ἀγχιάλου τε Πρόεδρον,
ἐν ὕμνοις ἑορτίοις καὶ ᾠδαῖς, Εὐγένιε, τιμῶμεν σε πιστοί·
τὸ τῆς πίστεως γὰρ δένδρον μαρτυρικῶς
ἐλίπανας δι’ αἱμάτων.
Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν·
δόξα τῷ ἀθλοθέτῃ σου˙
δόξα τῷ ἀπλανῆ σε ὁδηγὸν
δωρησαμένῳ ἡμῖν.
Βιβλιογραφία
Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ελευθερουδάκη
Αγχιάλου μητρόπολη – Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού
Φωτογραφίες
Ο Μητροπολίτης Αγχιάλου Ευγένιος Καραβίας εικονίζεται να μιλά στους συγκρατούμενους του στη φυλακή (Έργο Έκτ. Δούκα)
Ευγένιος Καραβίας Μητροπολίτης Αγχιάλου, Προσωπογραφία του Ευγενίου Καραβία, ελαιογραφία σε μουσαμά. Διαστάσεις: 0.43 x 0.61 m Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
ΠΗΓΗ